سیمرغ
عطار نیشابوری
(۱۱۴۶ ـ ۱۲۲۱)
درنگی
از
ربابه نون
۱
ابتدا وارد دره تحقیق شدند.
تحقیق
به معنی کشف حقیقت است.
اما
منظور عطار از تحقیق چیست
۲
ضمن اینکه
داوطلب هدف مورد بحث بودند،
سعی کردند راه صحیح را پیدا کنند تا با استقامت
راه را ادامه دهند.
هدف
رسیدن به سیمرغ است.
تحقیق برای پیدا کردن راه صورت می گیرد.
راهی که باید با استقامت طی شود.
عطار
در این جمله
دیالک تیک مبداء ـ مسیر ـ مقصد
را
توسعه می دهد.
رهرو
باید قادر به تمیز راه از چاه باشد، تا به مقصد معلوم برسد.
و این کار کمی نیست.
راه
پل پیوند میان مبداء و مقصد
است.
عطار
دیالک تیک راه و چاه
را
با مفهوم «صحیح» از صراحت می گذراند.
هر کوره راهی به مقصد منتهی نمی شود.
۳
بسیاری از پرندگان به خاطر سختی راه و رنج محنت از
ادامه سفر خودداری کردند.
تحقیق
از
دشواری مسیر
پرده برمی دارد.
به همین دلیل خیلی از پرندگان در همان وادی اول
عقب می کشند.
آنها
دنبال راه سهل و ساده و همواری بوده اند.
۴
اما بقیه با سیر و سلوک وارد دره دوم شدند.
کمیت گروه پرندگان سیمرغ جو
کاهش می یابد.
کیفیت آنها اما افزایش.
عطار
به
طرز مسکوت
دیالک تیک کمیت و کیفیت
را
هم
توسعه می دهد
و
هم
نقش تعیین کننده در آن
را
تعیین می کند.
۵
آن
وادی
عشق
نام داشت
و
چون مجبور بودند که برای خود و معشوق
متحمل مصیبت جفا و
فداکاری شوند
و
چون در این راه،
عشق از عقل پیروی نمیکند،
عده دیگری نیز
از گروه خارج شدند.
وادی دوم
وادی عشق است.
پیش شرط عبور از دره عشق
تحمل زحمت و مصیبت و فداکاری است.
پیش شرط عبور از وادی عشق
بی اعتنایی به عقل
است.
اکنون
عطار
دیالک تیک غریزه و عقل
را
به
شکل دیالک تیک عشق و عقل بسط و تعمیم می دهد
و
نقش تعیین کننده را از آن عشق (غریزه) می داند.
غریزه
(عشق)
واقعا
هم
قدر قدرت است.
عقل برای عبور از وادی دوم
کفایت نمی کند.
به همین دلیل به غریزه (عشق) نیاز می افتد.
با عقل صرف نمی توان از عهده تحمل محنت و مصیبت لازم برای عبور از دره دوم برآمد.
بخش دیگری از پرندگان
عقب می کشند
چون
عشق درخور معشوق (سیمرغ) را ندارند.
باز هم کمیت پرندگان سیمرغ جو کاهش می یابد.
ولی کیفیت شان افزایش.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر