۱۳۹۹ اردیبهشت ۱۷, چهارشنبه

درنگی در مقوله نقد (۱)

درنگی از ربابه نون

با
سپاس
از
ویولت رئوفه

محمد هراتی

تمایل عقل به مرزشکنی است و از طریق «نقد» خواهان آزادی است.
بالغ کسی است که «حرف خود» را می‌زند
زیرا مستقل فکر می‌کند
و در برابر نظرات حاضر و آماده مقاومت می‌کند
و قادر است
«من می‌فهمم»
را
از
«اینطور پذیرفته‌اند»
تشخیص دهد.

نقد از واژهٔ یونانی krino به معنی «تصمیم‌گیری» گرفته شده است و نطفۀ حقیقی دموکراسی است.

آدرنو مفهوم مدرن تفکر را با نقد همسان می‌گیرد و کانت که به ویرانگر ملقب شده بود آرزو داشت جامعه را از نابالغی خودخواسته‌‌اش و فرد را از قیم و اطاعت از احکام دیگران
رها کند.

«نقد»
خودآگاهی عصر مدرن است
و
عبارت از «به موقعیت خود آگاه شدن» و برای کانت، رها شدن از کودکی و بالغ شدن است.

این فرایند رهایی بخش را او با شعار «شجاعت فهمیدن داشته باش»
بیان می‌کند
و بنا بر این شعار قرار است که
ما خود «تصمیم» بگیریم.

کانت
شرط این بالغ شدن را کاربرد عقل می‌داند
و
فوکو
توضیح می‌دهد
که
این واژه برای کانت،
شکل خاصی از عقلانیت است که در هر سه کتاب نقد او به معنای به کار بردن عقل به یاری خود عقل است و نه چیز دیگری.
او به ما می‌آموزد
که عقل را «آزادانه» به کار بندیم.

پایان
ادامه دارد.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر