۱۳۹۸ دی ۲۴, سه‌شنبه

ویتالیسم (۱)



پروفسور دکتر کاملیا وارنکه
برگردان
شین میم شین
  
۱
·      ویتالسم به طرز توضیح ایدئالیستی پدیده ها و قانونمندی های خاص ماده زنده اطلاق می شود، که بنا بر آن فاکتورهای غیرمادی ماورای تجربی وجود دارند که مواد فیزیکی ـ شیمیائی جامد، بیجان و بی حرکت را به فونکسیون های ( کارکردهای) ویژه ارگانیسم ها (اندام ها) قادر می سازند.

۲
·      ویتالیسم در تاریخ طولانی خویش فرم ها   و نام های گوناگونی به خود گرفته است که از تعویض مکرر فاکتورهای حیاتی حکایت دارند.

۳
·      فاکتورهای زیراز آنجمله اند:

۱
·      «انتله شی»،
·      «پسیکو»
·      (ارسطو)
۲
·      «ارشه ئوس»
·      (فان هلمونت)
۳
·      «موله انترنه»
·      (بوفون)
۴
·      «ویس اسنسیالیس»
·      (س. اف. ولف)
۵
·      «نیسوس فرماتیووس»
·      (بلومن باخ)
۶
·      «نیروی حیاتی»
·      (مولر)
۷
·      «الان ویتال»
·      (برگسون)
۸
·      «اریستوژنزه»
·      (ه. اف. اوسبرن)
۹
·      «نوموژنزه»
·      (ای. اس. برگ)
۱۰
·      «انتله شی»،
·      «پسیکوئید»
·      (دریش)
۱۱
·      «فینالیسم»
·      (ای . اس. راسل)
۱۲
·      «تله فینالیسم»
·      (دو نوئی)
·      و امثالهم.

۴
·      وجه مشترک کلیه این مفاهیم عبارت از این است که معنی آنها حاکی از چیزی است که طبیعت مادی ندارد، ولی در رویدادهای مادی نقش سازمانده بازی می کند.

۵
·      ویتالیسم به مثابه  اصل توضیحی روندهای ارگانیسمی به  لحاظی نتیجه ناگزیر جدا کردن متافیزیکی ماده از حرکت و از خواص متنوع آن است.

۶
·      اگر ماده در جوهر، جرم، انبساط و امثالهم خلاصه شود، آنگاه توضیح ماتریالیستی بی خلل پدیده های بیولوژیکی دشوار خواهد بود.

۷
·      ویتالیسم در فرقه های گوناگونش فرم  بروز خودویژه ایدئالیسم (عینی) در بیولوژی است و ریشه های یکسانی با آن دارد.

۸
·      ویتالیسم با آلترناتیو غیردیالک تیکی در دست، رو در روی مکانیسیسم قرار می گیرد که منکر وجود قانونمندی های خاص حیات است و آن را در مبانی فیزیکی ـ شیمیائی اش خلاصه می کند.

۹
·      ویتالیسم خودویژگی های حیات را از شرایط فیزیکی ـ شیمیائی اش جدا می کند و به آنها در فاکتورهای غیرمادی استقلال می بخشد. 

۱۰
·      به کمک«قوای حیاتی» اما به هیچ وجه نمی توان به توضیح مشخصات موجودات زنده ازقبیل آماجگرائی، هدفمندی (مطابقت با هدف)، توان تنظیمگری و غیره نایل آمد.

ادامه دارد.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر