ویرایش و تحلیلی
از
یدالله سلطانپور
محمدرضا شفیعی کدکنی
۱
وقتی به شعر معاصر نگاه می‌كنم،
مخصوصاً در این جا
كه
هیچ كتابی و جُنگی و سفینه‌ای (مجموعه ای از آثار منظوم و منثور) هم در اختیار من نیست،
شاعران در برابرم در چند صف قرار می‌گیرند:
معنی تحت اللفظی:
در
تنهایی و دست تنگی در کنج غربت
به
شعر معاصر
می اندیشم
و
شعرا
به
صورت صفوف متفاوتی
در
پرده سینمای ذهنم
رژه می روند.
۳
یک صف،
صفِ شاعرانی
است
كه
شعرشان
مثل
چتری
است
كه
روی سرت می‌گیری
تا
از
رگبارِ لجنی
كه
روزگار بر سر و روی آدمیزادان پشنگ می‌كند،
خود را محافظت كنی
مثل شعرهای بهار و پروین و عقابِ خانلری و شعر چند تن دیگر.
همان کدکنی
که
شعرای طنزپرداز انقلابی مشروطه و توده
را
از
عرش شاعری
به
زیر کشیده
و
گوینده
قلمداد کرده،
اکنون
«شعرای» طبقات حاکمه
را،
ملک الشعرای آستان قدس رضوی
را
پروین اعتصامی
آخونده بی عبا و عمامه
را
و
پرویز ناتل خانلری نیمه فئودال ـ نیمه بورژوا
با
تمایلات عمیق نیچه ئیستی ـ فئودالیستی ـ فاشیستی
را
کشان کشان
به
عرش اعلای شعر
می برد
و
بغل دست باری تعالی
می نشاند.
ما
از
قضا
شعر عقاب پرویز ناتل خانلری
را
تحلیل و منتشر کرده ایم:
تحلیل شعر عقاب
اثر پرویز ناتل خانلری
۱
۲
۳
۴
پایان
۲
یک صف،
صفِ شاعرانی
است
كه
شعرشان
مثل
چتری
است
كه
روی سرت می‌گیری
تا
از
رگبارِ لجنی
كه
روزگار بر سر و روی آدمیزادان پشنگ می‌كند،
خود را محافظت كنی
مثل شعرهای بهار و پروین و عقابِ خانلری و شعر چند تن دیگر.
اولا
ملک الشعرای بهار
را
همانقدر
می توان
شاعر محسوب داشت
که
کوزه گری را تندیس ساز
محسوب داریم
و
نقاش در و دیوار خانه ها
را
نقاش.
ملک الشعرای بهار
تسلط جد اندر جدی
به
کلام
دارد،
ولی
شاعر
نیست.
ما
هنوز
رغبت نکرده ایم
شعری از بهار بخوانیم،
تحلیلش
پیشکش شفیعی.
بهار
نظم پرداز
است
و
نه
شعرپرداز.
۳
«شعر» عقاب پرویز ناتل خانلری
تبلیغ ایده ئولوژی فئودالیستی ـ نیچه ئیستی - فاشیستی
است.
یعنی
لجن
به
معنی واقعی کلمه
است
و
نه
«چتری برای حفاظت از رگبار لجن.»
۴
بخش اعظم اعظم آثار پروین اعتصامی
ترجمه قصص قرآن کریم
و
اندرزهای فئودالی ـ «هومانیستی» ـ سطحی و انتزاعی
اند.
آثار پروین اعتصامی
را
شاید
بتوان
برای نجات از باران روی سر گرفت و فرار کرد.
ولی
نمی توان
از
آنها
به
مثابه چتری
برای محافظت از رگبار لجن روزگار
استفاده کرد.
پروین
به
اندازه ای عقب مانده
است
که
به
مقام شاعره محبوب جانیان جماران
ارتقا داده شده است
و
به
«شعرای» پاچه خوار طویله
جایزه پروین اعتصامی
داده می شود.
شفیعی کدکنی
عاجز از درک محتوای آثار این و آن است.
شفیعی کدکنی
فرم
می بیند
و
بس.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر