شین میم شین
نه اندیشه مادرزاد وجود دارد
و
نه اندیشیدن مادرزادی.
اندیشیدن
را
باید مثل هرعلم،
در روندی دشوار فراگرفت.
شیخ سعدی
(۱۱۸۴ ـ ۱۲۸۳ و
یا ۱۲۹۱)
(دکتر
حسین رزمجو: بوستان سعدی، ص ۱۱ ـ ۱۵)
۱
پادشه باید تا
به حدی خشم بر دشمنان نراند
که
دوستان را
اعتماد نماند.
(گلستان با ب هشتم، ص ۱۹۲ ـ ۱۹۳.)
سعدی
در
این جمله گلستان
حتی
برای
خشم گرفتن بر ضد دشمنان
حد و
مرز تعیین می کند.
وقتی
از غنای دانش پسیکولوژیکی سعدی سخن می رود،
به
همین دلایل است:
سعدی
در
این جمله گلستان
تأثیر
روانی مخرب حدناشناسی طبقه حاکمه و هیئت حاکمه در سرکوب دشمنان بر دوستان آنها
اشاره می کند.
این
به معنی تنگتر گشتن پایگاه اجتماعی طبقه حاکمه است
و
سعدی
به
عنوان نماینده روشنفکر ارگانیک طبقه حاکمه
آن
را
فاجعه
ای تلقی می کند.
دکتر
بهروز آرمان
در
سایت
خود
در
زمینه حدناشناسی شاه عباس صفوی
گزارشات
تکان دهنده ای
ذکر
کرده است:
تازه
این
گزارشات نه در رابطه با دشمنان شاه عباس
بلکه
در
رابطه با مادر او هستند.
مادر
شاه عباس که با حریفی رابطه جنسی داشته
به
فرمان
شاه عباس
(شاید
هم به دست خودش)
در
ملأ
عام
به
ضرب
شمشیر
دو
شقه می شود.
(نقل
به مضمون)
چنین
کاری
حتی
طرفداران او
را
به
وحشت
می اندازد.
۲
شبانی با پدر گفت:
«ای خردمند،
مرا تعلیم ده
ـ پیرانه ـ
یک پند»
بگفتا:
«نیکمردی کن، نه چندان
که گردد خیره، گرگ تیز
دندان.»
(دکتر حسین رزمجو، «بوستان
سعدی»، ص ۱۱ ـ ۱۵.)
معنی تحت
اللفظی:
شبانی از پدرش
می خواهد که به او با تکیه بر تجارب زندگی اش اندرزی دهد.
پدر توصیه می
کند
که
در نیکوکاری حد
و مرز لازمه را رعایت کند.
حد و مرز پدر
در
سوء استفاده
گرگان
است.
سعدی
در این دو بیت
شعر
حتی
برای
نیکوکاری حد و مرز تعیین می کند.
وقتی
از طرز تفکر دیالک تیکی سعدی
سخن
می رود،
به
همین دلایل است:
سعدی
در
این دو بیت
برای
نیکمردی نیز برخورد دیالک تیکی توصیه می کند.
یعنی
نیکمردی
را
در
پرتو
تأثیر آن بر دوست و دشمن
مرزبندی
می کند.
مفهوم
بسیار مهم حد
را
کسی
بهتر از سعدی
بسط و
تعمیم نداده است:
سعدی نه فقط برای خشم و جور و ستم، بلکه برای
هرچیزی و هر کاری حد عینی می طلبد،
حتی برای نیکمردی، خوردن و آشامیدن.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر