۱۳۹۷ بهمن ۴, پنجشنبه

خود آموز خود اندیشی (۹۵)

  

شین میم شین
 
نه اندیشه مادرزاد وجود دارد
و
نه اندیشیدن مادرزادی.
اندیشیدن
را
باید مثل هرعلم،
در روندی دشوار فراگرفت.


شیخ سعدی
(۱۱۸۴ ـ ۱۲۸۳ و یا ۱۲۹۱)

حکایت اول
(دکتر حسین رزمجو: بوستان سعدی، ص ۱۱ ـ ۱۵)
 

۱
 سکه‌ای از هرمز چهارم

هرمز چهارم
شاه ساسانی

دوران:
 ۵۷۹ میلادی - ۵۹۰ میلادی
درگذشت:
 ۵۹۰ میلادی
پیش از خسرو پرویز
پس از خسرو انوشیروان
همسر:
 خواهر
 ویستهم
پدر:
 خسرو انوشیروان
فرزندان:
 خسرو پرویز، 
قباد، 
دختری بنام میرهران

دین زرتشتیسم

شنیدم، که در وقت نزع روان
به هرمز، چنین گفت، نوشیروان

معنی تحت اللفظی:
انوشیروان
به
هنگام مرگ
به
هرمز چهارم
(جانشینش)
چنین وصیت کرد:

  سعدی
به عنوان ایده ئولوگ طبقه حاکمه
در
این حکایت بوستان
سودای دادن رهنمود به عالی ترین نمایندگان طبقه حاکمه فئودال
(دربار)
را
در سر دارد.

سعدی
ولی
باید محتاط
باشد.

چون
سلاطین و خوانین فئودالی
خر و خردستیز
هستند.

به قول خود سعدی
حساب و کتابی در کردوکارشان نیست:
به
سلامی
گردن می زنند
و
به
دشنامی
خلعت می بخشند.

سعدی
به همین دلیل
رهنمودهای طبقاتی ـ استراتژیکی خود
را
به
طرز غیرمستقیم
می دهد:
مثلا
از قول پادشاه عادل به جانشینش هرمز چهارم.

بدین طریق
ضمنا
هندوانه ای
هم
زیر بغل پادشاه چلقوذ شیراز می چپاند
و
او
را
قابل قیاس با انوشیروان عادل
قلمداد می کند.

۲
محتوای وصیت انوشیروان
به شرح زیر
است
که
به
احتمال قوی
کمترین ربطی به انوشیروان ندارند.

انوشیروان
شاه محبوب برده داران
بوده است.

رسول اکرم
به
قول سعدی
مفتخر بر آن بوده است
که
در
 زمان سلطنت انوشیروان
تولد یافته است.

انوشیروان
با
مزدکیان
همان
کرده است
که
خمینی خونخوار و لاشخورهایش
با
سران و سرداران حزب توده ایران
کرده اند.

۳

خسرو انوشیروان
جایگاه:
 پادشاهی ایرانشهر
دودمان:
 ساسانیان
تاجگذاری:
 ۵۳۱ میلادی
تیسفون
لقب انوشیروان
 (انوشه‌روان به معنی روان جاوید، نامیرنده) 
 دادگر- کسری
زادروز:
 ۵۰۱ میلادی
اردستان
پایان پادشاهی ۵۷۹ میلادی
درگذشت ۵۷۹ میلادی
تیسفون
نام پدر:
 قباد یکم
شاهنشاه پیشین:
 قباد یکم
شاهنشاه پسین:
 هرمز چهارم
دین:
 زرتشتییم

همسران:
 کِیِن
اُفِمیا

فرزندان:
 هرمز چهارم
نوشزاد
یزداد
دستاورد های مهم:
تحکیم سلطنت، 
تجدید درجات اجتماعی،
 اصلاحات اقتصادی و مالیاتی،
 رشد چشمگیر علم و دانش به خصوص در دانشگاه گندی شاپور،
 افزایش چشمگیر قدرت نظامی ارتش ایران،
 ترجمه کتاب‌های گوناگون به زبان پهلوی
 از 
جمله
 کلیله و دمنه، 
رشد چشمگیر هنر و موسیقی 

جنگ ها:
 جنگ با روم و فتح انطاکیه، 
خراجگزار شدن دولت روم به ساسانیان، 
جنگ با ترکان و هپتالیان و شکست دادن آنها
وزیران سرشناس:
 برزویه 

که خاطرنگهدار درویش باش
نه در فکر آسایش خویش باش

معنی تحت اللفظی:
وصیت نخست انوشیوران به هرمز چهارم
به
فکر گداها بودن
است
و
نه
به
فکر خود بودن.

منظور سعدی
 از
دراویش
توده مولد و زحمتکش
است
که
طرز زندگی شان شبیه طرز زندگی گدایان است.

البته
سعدی
بهتر از هر کس دیگر
می داند
که
اگر
اعضای طبقه حاکمه
توده مولد و زحمتکش
را
مورد استثمار بیرحمانه قرار ندهند،
خود
باید
از
طریق گدایی روزگار بگذرانند.

سعدی
هم
در
واقع
با
تیر واحدی
همیشه
دو نشان می زند:

الف
هم
به
عالی ترین نمایندگان طبقه حاکمه
(شاهان و شاهزادگان)
رهنمود می دهد

ب
و
هم
همزمان
به
استحمار (تحمیق، فریب) توده خواننده آثارش مبادرت می ورزد.

ادامه دارد.

در

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر