دایرة المعارف جامعه شناسی مارکسیستی ـ لنینیستی (۳۰۶)

 

پروفسور دکتر

ولفگانگ ایشهورن

اریش هان

مانفرد پوشمن

روبرت شولتس

هورست تاوبرت

و دهها تن دیگر

(۱۹۶۹)

برگردان

شین میم شین

فرضیه

(هیپوتز)

ادامه

۱۳

·    پیش شرط تفکر منطقی پیگیر، وجود وضوح است.

۱۴

·    وضوح در پی تلاش های مکرر کسب می شود تا نسبت به کنش دقیق، واکنش دقیق نشان داده شود.

۱۵

·    شیئ (موضوع) واضح، نتیجتا نتیجه تجرید انبوهی از تلاش ها (آزمایشات) است.

۱۶

·    فرضیه از نوع فوق الذکر، مثلا این ادعا که احکام به برکت حقیقت، قابل تشخیص (کاراکتریزاسیون) اند (ضمنا قانون «ممنوعیت ثالث»، فرضیه ای است)، این ادعا که اجسام بنا بر سرعت شان قابل تشخیص اند (ضمنا قانون لختی نیز فرضیه ای است.)

۱۷

·    این فرضیه ها اعتبار خود را به واسطه برومندی (حاصلخیزی، بارآوری) عملی تئوری هایی که در آنها مطرح می شوند، اثبات می کنند.

۱۸

·    بطلان فرضیه های نومولوژیکی را می توان با احکام کلی (احکام مربوط به همه عناصر متشکله چیزی. مثال: «همه ادم ها فانی اند» یک حکم کلی است) اثبات کرد.

۱۹

·    فرضیه های نومولوژیکی در علوم تجربی (امپیریکی) اغلب در فرم فرمولبندی های عامیانه عرضه می شوند.

۲۰

·    به عنوان مثال در جامعه شناسی، تئوری همگرایی برای شرایط سوسیالیستی مطرح شده است:

·    با افزایش توسعه گروهی، مشخصات محبوبیت و مطلوبیت به میزان دم افزونی همگرایی می یابند.

·    (روانشناسی اجتماعی در سوسیالیسم، ۱۹۶۵، ص ۸۲)

۲۱

·    اگر این فرضیه از بوته آزمایش سربلند بیرون آید به برهان تئوری مربوطه استحاله می یابد.

۲۲

·    اگر بتوان برای مشخصات (و یا ابعادی) که در فرضیه با یکدیگر در پیوندند، روش اندازه گیری تشکیل داد، آن سان که مفاهیم تعیین شده توسط آنها، مستقل از یکدیگر بتوانند قابل اندازه گیری باشند، آنگاه می توان آزمایش را به مثابه جریان تصویربرداری تلقی کرد که به فرضیه، فرم مته متیکی (ریاضی) بیواسطه اعطا می کند و آن را به معادله ای مبدل می سازد.

پایان