دایرة المعارف جامعه شناسی مارکسیستی ـ لنینیستی (۳۱۰)

 

 

پروفسور دکتر

ولفگانگ ایشهورن

اریش هان

مانفرد پوشمن

روبرت شولتس

هورست تاوبرت

و دهها تن دیگر

(۱۹۶۹)

برگردان

شین میم شین

ایدئالیسم

۱

·    ایدئالیسم سمتگیری بنیادی ئی در فلسفه است که ضد ماتریالیسم است.

۲

·    ایدئالیسم  به قول کلاسیک های مارکسیسم، مدعی «ازلیت روح در مقابل طبیعت است»، یعنی «در تحلیل نهایی خلقت جهان را به نحوی از انحاء می پذیرد.»

·    (مارکس و انگلس، «کلیات»، جلد ۲۱، ص ۲۷۵)

۳

·    قانون تعیین کننده ایدئالیسم به شرح زیر است: 

الف

·    ماده، یگانه رئالیته اوبژکتیو (واقعیت عینی) نیست.

ب

·    ماده، حتی رئالیته (واقعیت) مقدم (اولین) نیست.

پ

·    ماده، رئالیته (واقعیت) مقدم که تعیین کننده محتوای احساس ها، ادراکات، تصورات، تفکر و به عبارت کوتاهتر، شعور باشد، نیست.

ت

·    ماده، محصول (فراورده) شعور است.

ث

·    ماده، تجسم (جسمیت یابی) روح است.

۴

·    به قول ولادیمیر لنین، «تحت انواع ایدئالیسم فلسفی، هزاران سایه ـ ایدئالیسم امکان پذیر است و هر وقت می توان هزاران سایه ـ ایدئالیسم هم تشکیل داد و مؤسس چنین سیستمک فلسفی هزارم گشت.

·    آن سان که تفاوت این سیستمک فلسفی با سیستم های دیگر چشمگیر جلوه گر شود.

·    اما از موضع (نقطه نظر) ماتریالیسم، این تفاوت ها کاملا فرعی اند.»

·    (ولادیمیر لنین،‌ «مجموعه آثار»، جلد ۱۴، ص ۲۶۸)

۵

·    انواع مختلف ایدئالیسم را می توان در دو نوع اصلی زیر خلاصه کرد:

الف

·    ایدئالیسم عینی

ب

·    ایدئالیسم ذهنی

ادامه دارد.