دایرة المعارف جامعه شناسی مارکسیستی ـ لنینیستی (۲۹۳)

 پروفسور دکتر

ولفگانگ ایشهورن

اریش هان

مانفرد پوشمن

روبرت شولتس

هورست تاوبرت

و دهها تن دیگر

(۱۹۶۹)

برگردان

شین میم شین

 

ماتریالیسم تاریخی

ادامه

۱۸

·    تشکیل مفهوم کاملا نوینی از جامعه توسط ماتریالیسم تاریخی، فاتحه ای بر جریانات زیر می خواند و به طرز کاملی روند جامعه ای رئال (واقعی) مستقل از گمان ورزی ها، طرح ها و بافت ها و سوبژکتیویسم ها را در مد نظر قرار می دهد:

الف

·    فاتحه ای بر طرح های (بافت های) ایدئالیستی در تعریف جامعه می خواند.

ب

·    فاتحه ای بر گمان ورزی های اوتوپیکی در تعریف جامعه می خواند.

پ

·    فاتحه ای بر سوبژکتیویسم ایدئالیستی در تعریف جامعه می خواند.

۱۹

·    این از اهمیت سوسیولوژیکی  تعیین کننده برخوردار است که مفهوم جامعه برای مطالبات علمی کافی است و هم به لحاظ نظری و هم به لحاظ عملی قابل استفاده است.

۲۰

·    مفهوم جامعه یکی از پیش شرط های نظری و متدئولوژیکی تعیین کننده در هر جامعه شناسی است.

·     هر طرح سوسیولوژیکی (چه اعتراف بکنند و چه نکنند) مبتنی بر مفهومی از جامعه است.

۲۱

·    مفهوم جامعه اما مسئله ی سوسیولوژیکی عامی است.

·    یعنی مسئله ای فلسفی ـ سوسیولوژیکی است.

۲۲

·    هر تعریفی از جامعه طبیعت و خصلت فلسفی دارد و همزمان مبتنی بر طرح فلسفی ـ سوسیولوژیکی معینی به طور کلی است.

۲۳

·    جامعه از دید ماتریالیستی ـ تاریخی، عبارت است از مجموعه روابط جامعه ای عملی که افراد در روند تولید و زندگی با همدیگر برقرار می سازند.

۲۴

·    روابط جامعه ای که انسان ها در عرصه ها و شرایط مختلف حیات جامعه ای برقرار می کنند (پدید می آورند) از تنوع بی پایانی برخوردارند.

۲۵

·    این روابط را اما می توان به دو طبقه بزرگ زیر تقسیم بندی کرد:

الف

·    اولا طبقه مناسبات جامعه ای مادی  که ماهیتا یکسان با مناسبات تولیدی است.

ب

·    طبقه مناسبات ایده ئولوژیکی

·    (ایده ئولوژی، دولت، احزاب و غیره)

۲۶

·    بنا بر درک ماتریالیسم تاریخی، از انبوه بی پایان روابط جامعه ای، مناسبات تولیدی و مناسبات طبقاتی به مثابه مناسبات مادی آغازین، بنیادی و تعیین کننده قد بدر می کشند و برجسته می شوند که بالضروره (جبرا) از سطح توسعه (پله و مرحله توسعه) معین نیروهای مولده پدید می آیند. 

۲۷

·    مناسبات تولیدی و مناسبات طبقاتی، ساختار اقتصادی مادی هر جامعه را نمودار می سازند که از آنها نهایتا تشکیل و تقویم (قوام یابی) مشخص بقیه روابط جامعه ای زیر حاصل می آید:

الف

·    نهادهای دولتی معین

ب

·    ساختارهای سیاسی و حقوقی معین

پ

·    ایده ئولوژی معین

۲۸

·    بدین طرز و طریق، جامعه ای در مرحله توسعه (تکامل) تاریخی معینی با خصلت خاص خود پدید می آید که بسته به مناسبات تولیدی و مناسبات طبقاتی مربوطه برجسته می گردد:

·    فرماسیون اقتصادی معین جامعه 

ادامه دارد.