متد (اسلوب) (۵)

 

پروفسور دکتر  دکتر ولفگانگ سگت

برگردان

شین میم شین

۵۶

طبقه بندی متد ها به لحاظ درجه عامیت شان

الف

·      اگر ما متدها را به لحاظ درجه عامیت شان طبقه بندی کنیم، آنگاه متد ماتریالیستی ـ دیالک تیکی مبتنی بر ماتریالیسم دیالک تیکی به عنوان عام ترین متد شناخت و کنش عملی در رأس همه آنها قرار خواهد گرفت.

ب

·      سپس نوبت به متدهای مته متیکی (ریاضی) و سیبرنتیکی خواهد رسید که استفاده از آنها وابسته به وجود برخی پیش شرط های دست و پاگیر است.

پ

·      متد مقایسه همان درجه عامیت را دارد.

ت

·      متد مشاهده از درجه عامیت نازلتری برخوردار است.

ث

·      متدهای تجزیه و تحلیل و ترکیب عامیت بمراتب نازلتری دارند، ولی عام ترازمتد آزمایشی اند.

۵۷

·      مهمترین ملاک طبقه بندی متدها که از تعریف آن نتیجه گرفته می شود، عبارت است از تعیین آماج (آماجگزاری).

۵۸

·      آماج هر متدی در تحلیل نهائی، عبارت است از شناخت واقعیت عینی، تغییر آن و یا شناخت و تغییر واقعیت عینی.

۵۹

·      مرزبندی دقیق در این زمینه دشوار است.

·      برای اینکه پیش شرط هر تغییر آماجگرا معارف (شناخت ها) اند و هر تغییر آماجگرایی بطورکلی معارف جدیدی به دنبال می آورد.

·      اما از سوی دیگر، معرفت (شناخت) بطورکلی تنها به برکت تغییر آماجگرا می تواند کسب شود.

۶۰

·      متدها را می توان بر این اساس هم طبقه بندی کرد که خادم کدام یک از این دو آماج اصلی فوق الذکر (کسب معارف و تغییر آماجگرا) اند.

الف

·      متد استقرائی مثلا در وهله اول برای کسب معارف به کار می رود.

·      اگرچه برای رسیدن به این هدف باید عملیاتی روی احکام، پیوندهای حکمی، تئوری ها و غیره موجود انجام گیرد.

ب

·      متدهای مبارزه سیاسی اما در وهله اول برای تغییر مناسبات سیاسی بکار می روند.

·      اگرچه در عین حال استعمال آنها به کسب معارف جدیدی منجر می شود.

۶۱

·      تا زمانی که ساختار واقعی متدهای موجود دقیقا (دقیقتر از قبل) شناخته نشده است، نمی توان آنها را بر مبنای ساختارشان طبقه بندی کرد.

۶۲

·      تفاوت قائل شدن میان متدهای علوم اجتماعی و علوم طبیعی (آن سان که ایدئالیست ها انجام می دهند) بی پایه است.

۶۳

·      در عصر حاضر، بویژه درعلوم مارکسیستی بوضوح نشان داده می شود که متدی در علوم طبیعی (صرفنظر از متدهای رایج در رشته های خاص علوم طبیعی)  نیست که نتوان آن را در علوم اجتماعی مورد استفاده قرار داد و در علوم اجتماعی نیز متدی یافت نمی شود که قابل استفاده درعرصه علوم طبیعی نباشد.

۶۴

·      طبقه بندی مهم متدها برپایه شرایط آغازین (که متد بر آن اعمال می شود) از نقطه نظر سمیوتیکی صورت می گیرد.

۶۵

·      متدها را می توان از نقطه نظر سمیوتیکی به سه دسته تقسیم بندی کرد:

الف

·      متدهائی که در مورد اوبژکت های واقعی ـ عینی به کار می روند.

ب

·      متدهائی که در مورد اوبژکت های فکری به کار می روند.

پ

·       متدهائی که در مورد اوبژکت های زبانی بکار می روند.

۶۶

·      از متدهای نوع اول می توان متدهائی را نام برد که در مورد واقعیت اجتماعی مورد استفاده قرار می گیرند.

ادامه دارد.