متا اتیک (۵) (بخش آخر)

پروفسور دکتر ولفگانگ پطر ایشهورن

برگردان

شین میم شین

  بخش دوم

متا اتیک بورژوائی

 نگرش های مختلف

در

متا اتیک بورژوائی

۲۲

·      برای اینکه متا اتیک بورژوائی برای معانی ایده ای اصطلاحات اخلاقزبانی، موجودیت درخود (فی نفسه) قایل می شود و یا گشتاورهای سوبژکتیو از قبیل احساسات و عواطف و غیره را منشاء اصطلاحات اخلاقزبانی تلقی می کند و نه شرایط زندگی اجتماعی مادی انسان ها، طبقات و غیره را.

۲۳

·      برنامه متا اتیک بورژوائی، مبنی بر اینکه می توان ـ بر خلاف اتیک فلسفی رایج ـ تئوری ئی به لحاظ فلسفی و ایده ئولوژیکی خنثی و بیطرف به وجود آورد، سرانجام غیرعملی، تحقق ناپذیر و بی ثمر از کار در آمد.

۲۴

·      متا اتیک بورژوائی ـ به لحاظ فلسفی ـ در حقیقت چیزی جز شستشوآب (آبی که در اثر شستشوی ظرف و غیره باقی می ماند) طرح های فلسفی ـ اتیکی ایدئالیستی کهنه ـ با ماسک زبانتحلیلی ـ فلسفی بیطرف بر چهره ـ نیست که از سوی ماتریالیسم تاریخی و سوسیالیسم علمی مردود شناخته شده است.

۲۵

·      چیزی از جنس طرح های اتیکی ـ فلسفی هیوم، اسمیت و یا بنتهام است.

۲۶

·      متا اتیک در جریانات مختلفی نیز عرض اندام کرده است.

۲۷

·      این جریانات در چارچوب متا اتیک توسعه یافته اند و ضمن زدن بر چسب گذار از مواضع متا اتیکی به مواضع اتیک «سنتی» و هنجاری به همدیگر، به رقابت با هم پرداخته اند.

۲۸

·      از سوی دیگر باید به این حقیقت امر اشاره کرد که در فلسفه و اتیک «سنتی» نکات بیشماری در زمینه بررسی جنبه های اخلاقزبانی مسائل اتیکی وجود دارند.

·      مثلا در آثار ارسطو، هوبس، جان لاک، هیوم، کانت و هگل.

۲۹

·      در سال های اخیر پدیده های انحلالی روشنی در عرصه متا اتیک بورژوائی به چشم می خورند:

الف

·      ما از سوئی شاهد برگشت و عدول از برنامه آغازین متا اتیک بورژوائی هستیم

ب

·      و از سوی دیگر، تز بیطرفی فلسفی و ایده ئولوژیکی آن به نازائی و اختگی تئوریکی آشکار آن منجر شده است.

·      مراجعه کنید به اتیک، اخلاق (مورال) در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

پایان

-->