شین میم شین
نه اندیشه
مادرزاد وجود دارد
و
نه اندیشیدن
مادرزادی.
اندیشیدن
را
باید مثل هرعلم،
در روندی دشوار
فراگرفت.
اگر با پدر جنگ جوید کسی
پدر بی گمان خشم گیرد بسی
وگر خویش راضی نباشد ز خویش
چو بیگانگانش براند ز پیش
و گر بنده چابک نباشد به
کار
عزیزش ندارد خداوندگار
و گر بر رفیقان نباشی شفیق
به فرسنگ بگریزد از تو رفیق
و گر ترک خدمت کند لشکری
شود شاه لشکرکش از وی بری
ولیکن خداوند بالا و پست
به عصیان
در رزق، بر کس نبست
معنی تحت اللفظی:
اگر
فرزندی به ستیز با پدر برخیزد،
پدر
بیشک بشدت خشمگین می شود.
اگر
خویشی از خویش دیگر ناراضی باشد،
او را
مثل بیگانه ای از خود می راند.
اگر
بنده ای در انجام خدمت زیر و زرنگ نباشد،
بنده
دار
او را
عزیز نمی دارد.
اگر
رفیقی، مهربان و دلسوز نباشد،
رفیقش از او فرسنگ ها دوری می گزیند.
اگر
سپاهی از خدمت بگریزد،
شاه
لشکرکش از او دوری می گزیند.
اما
خداوند
پستی ها و بلندی ها
به
دلیل عصیان کسی،
رزق و
روزی مقرره او
را
قطع
نمی کند.
سعدی
در
همه این ابیات
دیالک
تیک حاکم و محکوم
(زبردست و زیردست، طبقه حاکمه و توده)
را
به
انواع مختلف بسط و تعمیم می دهد:
۱
اگر با پدر جنگ جوید کسی
پدر بی گمان خشم گیرد بسی
سؤال
سعدی
در
این بیت شعر
دیالک
تیک حاکم و م
(زبردست
و زیردست، طبقه حاکمه و ت)
را
به
شکل دیالک تیک پدر و فرزند بسط و تعمیم می دهد.
جواب
سعدی
در
این بیت شعر
دیالک
تیک حاکم و محکوم
(زبردست
و زیردست، طبقه حاکمه و توده)
را
به
شکل دیالک تیک پدر و فرزند بسط و تعمیم می دهد.
۲
وگر خویش راضی نباشد ز خویش
چو بیگانگانش براند ز پیش
سؤال
سعدی
در
این بیت شعر
دیالک
تیک حاکم و محکوم
(زبردست
و زیردست، طبقه حاکمه و توده)
را
به
شکل دیالک تیک خ و ن (بیگانه) بسط و تعمیم
می دهد
جواب
سعدی
در
این بیت شعر
دیالک
تیک حاکم و محکوم
(زبردست
و زیردست، طبقه حاکمه و توده)
را
به
شکل دیالک تیک خویش و ناخویش بسط و تعمیم می دهد
۳
و گر بنده چابک نباشد به
کار
عزیزش ندارد خداوندگار
سؤال
سعدی
در
این بیت شعر
دیالک
تیک حاکم و محکوم
(زبردست
و زیردست، طبقه حاکمه و توده)
را
به
شکل دیالک تیک بنده و خ (خ بنده) بسط و تعمیم می دهد
جواب
سعدی
در
این بیت شعر
دیالک
تیک حاکم و محکوم
(زبردست
و زیردست، طبقه حاکمه و توده)
را
به
شکل دیالک تیک بنده و خداوندگار (خداوند بنده) بسط و تعمیم می دهد
۴
و گر بر رفیقان نباشی شفیق
به فرسنگ بگریزد از تو رفیق
سؤال
سعدی
در
این بیت شعر
دیالک
تیک حاکم و محکوم
(زبردست
و زیردست، طبقه حاکمه و توده)
را
به
شکل ر و ر بسط و تعمیم می دهد
جواب
سعدی
در
این بیت شعر
دیالک
تیک حاکم و محکوم
(زبردست
و زیردست، طبقه حاکمه و توده)
را
به
شکل رفیق و رفیق بسط و تعمیم می دهد
۵
و گر ترک خدمت کند لشکری
شود شاه لشکرکش از وی بری
سؤال
سعدی
در
این بیت شعر
دیالک
تیک حاکم و محکوم
(زبردست
و زیردست، طبقه حاکمه و توده)
را
به
شکل س و ش بسط و تعمیم می دهد
جواب
سعدی
در
این بیت شعر
دیالک
تیک حاکم و محکوم
(زبردست
و زیردست، طبقه حاکمه و توده)
را
به
شکل سپاهی و شاه لشکرکش بسط و تعمیم می دهد
۶
ولیکن خداوند بالا و پست
به عصیان
در رزق، بر کس نبست
سؤال
سعدی
در
این بیت شعر
دیالک
تیک حاکم و محکوم
(زبردست
و زیردست، طبقه حاکمه و توده)
را
به
شکل خداوند ب و پ و ک
بسط و تعمیم می دهد.
جواب
سعدی
در
این بیت شعر
دیالک
تیک حاکم و محکوم
(زبردست
و زیردست، طبقه حاکمه و توده)
را
به
شکل خداوند بالا و پست و کس بسط و تعمیم می دهد.
ادامه
دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر