خرد ـ انسان ـ تاریخ (۶۷)

پروفسور دکتر مانفرد بور

برگردان

شین میم شین

فصل ششم

وظیفه فکری فلسفه کلاسیک بورژوایی آلمان

بخش اول

۵

·    در مرکز (کانون) جهان بینی نوین بورژوایی، مفهوم خرد (عقل)  قرار دارد.

۶

·    علیرغم تفاوت های موجود میان هر کدام از سیستم های فلسفه کلاسیک بورژوایی، همه آنها به نحوی از انحاء از مفهوم خرد (عقل) آغاز به کار می کنند و به مفهوم خرد (عقل) خاتمه می یابند.

·    (یعنی آغاز و پایان همه سیستم های فلسفه کلاسیک بورژوایی، خرد است. مترجم)

۷

·    «خرد» در فلسفه کلاسیک بورژوایی به مثابه بضاعت و ثروت انتقادی آغازین آدمی برای رهایش از میراث کهنه و باطل درک می شود

۸

·    خرد در سیستم های فلسفه کلاسیک بورژوایی، به مثابه نیرویی برای گذار از ایده ئولوژی به میراث مانده (فئودالی ـ روحانی) به تفکر بورژوایی و و از نظام جامعه ای فئودالی ـ مطلقه به جامعه بورژوایی  نمودار می گردد. 

۹

·    در رابطه با جنبش روشنگری فرانسه (قرن ۱۸) بویژه در هیئت ماتریالیسم فرانسه، که بی تردید نقطه اوج تفکر کلاسیک بورژوایی قبل از شکوفایی فلسفه کلاسیک بورژوایی آلمان محسوب می شود، فریدریش انگلس می نویسد:

·    «انسان های بزرگی که که در فرانسه به روشنگری افراد نسبت به انقلاب بورژوایی عنقریب می پردازند، خود به طرز انقلابی خارق العاده ای گام بر صحنه می نهند.

۱۰

·    آنها هیچ اوتوریته و مرجع و مقامی را از هر نوع هم که باشد، به رسمیت نمی شناسند.

۱۱

·    مذهب، طبیعت نگری، جامعه و نظام دولتی و هر چه که هست، به تیغ تیز انتقاد بی رحمانه سپرده می شود.

۱۲

·    همه چیز می بایستی هستی خود را در دادگاه خرد (عقل)  توجیه کند و یا از خیر هستی خویش بگذرد.

۱۳

·    فهم اندیشنده به مثابه تنها معیار معتبر در مورد همه چیز محسوب می شود.»

۱۴

·    این «در وهله اول، بدان معنی است که کله آدمی و جملات حاوی افکار آدمی می توانند به مثابه بنیان کل عمل آنها و اجتماعیت (جامعگیت) آنها محسوب شوند.

۱۵

·    این اما بعدها به معنی وسیع کلمه، بدان معنی بود که واقعیت عینی که با این جمله ها در تضاد قرار دارد، عملا از بالا تا پایین، وارونه و معکوس است.

۱۶

·    کلیه فرم های جامعه ای و دولتی و کلیه تصورات به میراث مانده از ماضی به مثابه چیزهای غیر عقلی قلمداد می شوند و به پستوی خانه انداخته می شوند.

·    ادعا می شود که افسار جهان تا آن زمان (تا زمان آنها) به دست پیشداوری ها بوده است.

·    هر چیزی از ماضی از دید آنها فقط می توانست ترحم انگیز و تنفر انگیز باشد.

۱۷

·    اکنون  خطه خرد (رایش عقل) روشن می شود.

۱۸

·    از این به بعد، هر خرافه، هر بیداد، هر امتیاز و هر سرکوب و ستم می بایستی به تبر مفاهیم  زیر بسته شود:

الف

·    به تبر حقیقت ابدی

ب

·    به تبر  عدالت ابدی

پ

·     به تبر برابری اثبات شده در طبیعت

ت

·    به تبر حقوق بشر خدشه ناپذیر.»

·    (مارکس و انگلس، «کلیات»، جلد ۱۹، ص ۱۸۹)

ادامه دارد.