دایرة المعارف جامعه شناسی مارکسیستی ـ لنینیستی (۲۴۲)

 

پروفسور دکتر

ولفگانگ ایشهورن

اریش هان

مانفرد پوشمن

روبرت شولتس

هورست تاوبرت

و دهها تن دیگر

(۱۹۶۹)

برگردان

شین میم شین

فرماسیون اقتصادی جامعه

ادامه

۳۹

·    توضیح جامعه  باید به طرز دیگری صورت گیرد.

۴۰

·    باید نشان داده شود که روند تأثیر انسان ها بر طبیعت و دیگر انسان ها به چه نحوه و نوعی صورت می گیرد که در نتیجه ی آن، طبیعت جامعه ای انسان ها دستخوش تغییر می شود.  

۴۱

·    مارکس مفهوم فرماسیون اقتصادی جامعه را در مقابل مفاهیم انتزاعی زیر جامعه شناسی بورژوایی قرار می دهد:  

الف

·    در مقابل مفهوم انتزاعی انسان قرار می دهد.

ب

·    در مقابل مفهوم انتزاعی جامعه قرار می دهد.

پ

·    در مقابل مفهوم انتزاعی پیشرفت قرار می دهد.

۴۲

·    بر بنیان مفهوم فرماسیون اقتصادی جامعه، کشف قانونمندی توسعه (تکامل) جامعه بشری نیز امکان پذیر می گردد:

·    «برای اینکه تنها با ارجاع (بازگرداندن) مناسبات جامعه ای بر مناسبات تولیدی و با ارجاع مناسبات تولیدی به نوبه خود بر سطح رشد نیروهای مولده، می توان بنیان مستحکمی برای توسعه  فرماسیون جامعه، به مثابه روندی طبیعی ـ تاریخی تعیین کرد.

·    بدون چنین نگرشی، بی کم ترین تردید نمی تواند علم الجامعه ای وجود داشته باشد.»

·    (لنین، «مجموعه آثار»، جلد ۱، ص ۱۳۱)

۴۳

·    لنین ادامه می دهد:

الف

·    «داروین فاتحه بلند بالایی بر تصورات زیر خواند:

۱

·    بر این تصور که نباتات به هیچ وجهی با حیوانات رابطه ندارند.

·    (یعنی حیوانات نتیجه توسعه و تکامل نباتات نیستند. مترجم)

۲

·    بر این تصور که نباتات و حیوانات به طور تصادفی پدید آمده اند.

۳

·    بر این تصور که نباتات و حیوانات مخلوق خدا هستند.

۴

·    بر این تصور که نباتات و حیوانات تغییرناپذیرند.

ب

·    داروین به مثابه اولین بیولوگ (زیست شناس) با تشخیص و اثبات تغییرپذیری انواع و تداوم و پیوست میان انواع، بیولوژی (زیست شناسی) را بر بنیانی کاملا علمی استوار ساخت.  

پ

·    مارکس هم بسان داروین، به نوبه خود، بر تصورات زیر فاتحه بلند بالایی خواند:   

۱

·    بر این تصور که جامعه مجموعه (اگره گات) مکانیکی ئی از انسان ها ست که در آن، بنا بر اراده مقامات عالیه (یعنی جامعه و رژیم) تغییرات دلبخواهی می توانند صورت گیرند.

۲

·    بر این تصور که جامعه به طور تصادفی تشکیل می یابد.

۳

·    بر این تصور که جامعه به طور تصادفی تحول می یابد.

ت

·    مارکس با تشخیص و تعیین و تدوین مفهوم فرماسیون اقتصادی جامعه، به مثابه کلیت مناسبات تولیدی و با اثبات اینکه توسعه چنین فرماسیون هایی، روندی طبیعی ـ تاریخی است، به عنوان اولین حکیم، جامعه شناسی را بر بنیانی علمی استوار ساخت.»

·    (لنین، «مجموعه آثار»، جلد ۱، ص ۱۳۳)

۴۴

·    مفهوم فرماسیون اقتصادی جامعه، برای جامعه شناسی مارکسیستی از اهمیت متدئولوژیکی بنیادی برخوردار است.

۴۵

·    مفهوم فرماسیون اقتصادی جامعه با سمتگیری در این جهت که جامعه حاوی خصلت سیستمی است، امکان آن را فراهم می آورد که بتوان کلیه عناصر جامعه و ساختار قانونمند آن و توسعه ان را به درستی تعیین کرد و به بررسی درست اجزاء کل جامعه (جزئیات شناسی) نایل آمد.

۴۶

·    مفهوم فرماسیون اقتصادی جامعه، امکان آن را برای جامعه شناسی مارکسیستی فراهم می آورد که بتواند جامعه شناسی بورژوایی را به طرز مؤثری به چالش کشد و تلاش ها و تشبثات جامعه شناسی بورژوایی در جهت تشکیل به اصطلاح تئوری هایی با ابعاد کوچک، متوسط و تمامجامعه ای  مبادرت ورزد.

·    تئوری هایی که ایزوله و مجزا از سیستم موجود اند.

۴۷

·    مفهوم فرماسیون اقتصادی جامعه،  بنیان طرح موسوم به تشکیل سوسیالیسم به مثابه فرماسیون اقتصادی نسبتا مستقل جامعه در دوران گذار گلوبال (تمام ارضی) از سرمایه داری به کمونیسم را تشکیل می دهد که توسط حزب سوسیالیستی متحده آلمان تدوین شده است. 

پایان