پروفسور دکتر
ولفگانگ ایشهورن
اریش هان
مانفرد پوشمن
روبرت شولتس
هورست تاوبرت
و دهها تن دیگر
(۱۹۶۹)
برگردان
شین میم شین
جامعه
ادامه
۴۰
فرمالیزاسیون جامعه ـ
مفهوم (مفهوم جامعه) و انحلال (منحل سازی) آن، در جامعه شناسی معاصر بورژوایی
تضادهای درونی این جامعه شناسی را از بین نبرده اند، بلکه آنها را شدت بخشیده اند و در سطح جدیدی باز
تولید کرده اند
۴۱
در نتیجه برای جامعه شناسی
تحلیلی ـ فرمال (فرمال ـ انالیتیکی) و برای جانشینش، فونکسیونالیسم، مسئله کماکان
این است که آیا جامعه را باید به مثابه ارگانیسم از قبل موجود در نظر گرفت که
افراد نسبت بدان به طرز فونکسیونال (به لحاظ کارکردی) رفتار می کنند و یا باید به
مثابه تلنباری از افراد تلقی کرد
۴۲
در گروهتئوری نیز قضیه از
همین قرار است
۴۳
تشدید تضادهای جامعه شناسی
بورژوایی و جامعه ـ مفهوم جامعه شناسی بورژوایی (تعریف آن از مفهوم جامعه)، همزمان
در رد مفهوم مارکسیستی لنیینستی فرماسیون اقتصادی جامعه نمایان می گردد
۴۴
این مسئله خود را بویژه در
تئوری جامعه صنعتی و در تئوری منتج از آن موسوم به تئوری همگرایی میان کاپیتالیسم
و سوسیالیسم نمودار می سازد که ضمنا در تئوری های رویزیونیستی، انعکاس درخور خود
را یافته است
مراجعه کنید به تئوری جامعه صنعتی در تارنمای دایرة المعارف
روشنگری و در جامعه شناسی مارکسیستی ـ لنیینستی
۴۵
تئوری جامعه صنعتی
۱
جانسون با روستوف
روستوف
(۱۹۱۶ ـ ۲۰۰۳)
اقتصاد دان، مورخ اقتصادی، از اعضای حکومت آمریکا
نماینده تئوری جامعه صنعتی
تئوری جامعه صنعتی که
مؤسسینش (و. و. روستوف، ر. ارون و غیره)
خصلت آنتی کمونیستی آشکار دارند، از مدل مجرد (انتزاعی) جامعه دم می زند که
مبتنی بر تولید صنعتی است و لذا با جوامع ماقبل صنعتی (کشاورزی) تفاوت بنیادی
دارد
۲
آغازگاه (نقطه حرکت
آغازین) تئوری جامعه صنعتی، نه تجزیه و
تحلیل سیستم مناسبات تاریخی ـ مشخص، بلکه سطح معینی از تولید است.
آن سان که مشخصات مناسبات
اجتماعی بر خود روند بی واسطه تولید انتقال می یابد
۳
از این رو، بنا بر تئوری
جامعه صنعتی، فرم کاپیتالیستی نیروهای مولده، نه مسبب استثمار انسان به وسیله
انسان محسوب می شود، نه منشاء ستم و سرکوب انسان
توسط انسان و نه دلیل و علت بیگانگی انسان ها از قوای خود ساخته
(مارکس و انگلس، «کلیات»
جلد ۲۰، ص ۲۶۴)
۴
بلکه مقصر اصلی در این
زمینه، خصلت خود روند صنعتی تولید است
(در این خرافه تئوری جامعه صنعتی، اگر دقت شود، فرمی از
چپگرایی ارتجاعی (ارتجاع سرخ به قول مؤلفین کتاب انقلاب سفید) خرناسه می کشد
۱
خصومت با پیشرفت اقتصادی
خرناسه می کشد
۲
فن ستیزی
۳
خرد و خراب کردن همه کاسه
ها و کوزه ها بر سر انقلاب صنعتی، انقلاب فنی،
انقلاب علمی و فنی، شیوه تولید مدرن
۴
تلعین سنت گرایانه پیشرفت
مادی و فکری و فنی و علمی
۵
این مشخصه ارتجاعی در ایده
ئولوژی فاشیسم و فوندامنتالیسم بیشتر و روشن تر از همه جا آشکار می گردد
۶
تولید انبوه تسلیحات امحای
جمعی در فاشیسم و عملیات تروریستی و مخرب در فوندامنتالیسم برای تخریب ریشه ای
نیروهای مولده جامد و جاندار جامعه بشری
۷
چه بسا حتی با شعار تشکیل
سوسیالیسم برای نژاد سرور و سفید پوست و بور و بی رحم از سویی و برگشت به بربریت
برده داری صدر اسلام و صدر کوروش و صدر سلیمان از سوی دیگر
مترجم)
۵
بروکراسی
از
دید ماکس وبر
به معانی
زیر است
مجموعه مقامات اداری
سازمان های بزرگ رسمی
به همین دلیل، در قاموس
تئوری جامعه صنعتی، تضاد بنیادی جامعه سرمایه داری، نه آنتاگونیسم (تضاد آشتی
ناپذیر) طبقتی میان بورژوازی و پرولتاریا، بلکه تضاد میان مولدین بی واسطه و
بروکراسی از سویی و میان روشنفکران و بروکراسی از سوی دیگر است
(تضاد اصلی جامعه سرمایه
داری بدین طریق و با این ترفند به صورت تضاد میان کارکنان مادی و بروکراسی از سویی
و تضاد میان کارکنان فکری (روشنفکران) و بروکراسی از سوی دیگر جا زده می شود
۱
یعنی تحریف می شود و به
صورت تضاد میان زحمتکشان عمدتا مادی و
عمدتا فکری جامعه در می آید
۲
توده، بدین طریق به دنبال
نخود سیاهی به نام بروکراسی ستیزی فرستاده می شود
۳
کارمندان بینوا و چه بسا
خمیده پشت ادارات به تازیانه انتقاد عنقلابی بسته می شوند
فرانتس کافکا
(۱۸۸۳ ـ ۱۹۲۴)
یکی از بزرگترین نویسندگان آلمانی زبان در قرن بیستم بود
مشهورترین آثار کافکا داستان کوتاه مسخ و رمان محاکمه و رمان ناتمام قصر هستند
به
فضاهای داستانی که موقعیت های پیش پا افتاده را به شکلی ضدعقلی و ضد واقعی توصیف می کنند ـ
فضاهایی که در داستان های کافکا زیاد پیش
میآیند ـ کافکایی میگویند
آثار:
قصر
محاکمه
گروه محکومین
مسخ
امریکا
مجموعه داستانها
نامه به پدر
جلو قانون
فتر یادداشتهای روزانه
نویسنده بیگانگی در کل روابط انسانی
ما در زباله های فرانس
کافکا بیش از صد سال قبل از تشکیل تئوری جامعه صنعتی با این تئوری خرافی بروکراسی
ستیزی آشنا می شویم
۵
گوهر مراد (غلامحسین
ساعدی) در یکی از آثارش زندگی ذلت بار این زحمتکشان منفور جامعه را با دقتی
رئالیستی به طرز دهشت انگیزی تصور و تصویر می کند:
پیرمرد خمیده پشت مسلول در
اداره ثبت احوال و املاک با روح و روانی پریشان و ویران در لا به لای پرونده های
گرد گرفته می لولد و بمب «مفت خور» در دالان گوشش پی در پی منفجر می شود
۶
کسی به روی خود نمی آورد
که بروکراسی تابع و مجری مجبور قوانین طبقه حاکمه است
۷
بروکراسی انتزاعی و ماورای
طبقاتی وجود ندارد
۸
بروکراسی بخشی از دستگاه
دولتی طبقه حاکمه مشخص و معین است
۹
این طبقه حاکمه با لابی
های متنفذ خویش است که هیئت حاکمه را به
وضع قوانین مفید و مطلوب خود وامی دارد و نه مأمورین فلان اداره
۱۰
در تئوری جامعه صنعتی، طبقه حاکمه و هیئت حاکمه با
بی شرمی تام و تمام تبرئه و تطهیر می شوند و جنگ داخلی میان زحمتکشان جامعه شعله
ور می گردد
مترجم)
۶
بنا بر تئوری جامعه صنعتی، این تضاد بنیادی (میان مولدین
بی واسطه و بروکراسی از سویی و میان روشنفکران و بروکراسی از سوی دیگر) هم در
جامعه سرمایه داری وجود دارد و هم در جامعه سوسیالیستی
۷
در قاموس تئوری جامعه
صنعتی میان جامعه سرمایه داری و جامعه سوسیالیستی تفاوت ماهوی وجود ندارد
هر دو فرم های نمودین
جامعه صنعتی واحدی اند و هر کدام حاوی جنبه های مثبت و منفی خاص خود هستند که در اثر نزدیکی (قرابت) (همگرایی)، باید
بر هر دو فرم نمودین غالب آمد
ادامه دارد
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر