دایرة المعارف جامعه شناسی مارکسیستی ـ لنینیستی (۸۰)

 

پروفسور دکتر 

ولفگانگ ایشهورن

اریش هان
مانفرد پوشمن
روبرت شولتس
هورست تاوبرت 

و دهها تن دیگر
(۱۹۶۹)

برگردان
شین میم شین

پیشکش
به

امیر حسین آریان پور

 

همه پرسی

(پرس و جو)

ادامه

ت

سؤالات انگیزه ای (موتیوی)

۱

·    انگیزه پژوهی از فن همه پرسی انتظارات فراتر دارد.

۲

·    در انگیزه پژوهی، بیشتر، پاسخگویان اند که مبین (بیانگر) حقایق امور، طرز رفتار، مواضع و یا نظرات اند.

·    البته استدلال و اثبات این مسائل دشوار است.

۳

·    اما علیرغم آن، هرگز نباید از سؤالات انگیزه ای صرفنظر کرد.

۴

·    اطلاع از فاکت ها (مدارک) و یا حقایق امور، مواضع، طرز رفتار و یا نظرات کافی نیست.

۵

·    برای هر پژوهش سوسیولوژیکی، انگیزه های اساسی از اهمیت بزرگی برخوردارند.

۶

·    البته باید توجه داشت که ساختار انگیزه ای هر رفتار معینی را ضمنا فقط به مدد سیستمی از سؤالات انگیزه ای می توان استدلال و اثبات کرد. 

۷

·    اگر به این مسائل توجه نشود، به سؤالات گلوبال از قبیل «چرا حرفه مونتاژ الکتروموتور را انتخاب کرده اید؟»، پاسخی دریافت خواهد شد که فقط حاوی اجزایی از انگیزش بغرنج و همه جانبه است.

·    مراجعه کنید به انگیزش در دایرة المعارف جامعه شناسی مارکسیستی ـ لنینیستی    

۸

·    به عنوان مثال، هر نوجوانی، دلیل انتخاب حرفه خود را فقط با اشاره به تأثیر مادر ـ پدر خود استدلال و اثبات می کند.

۹

·    علاقه او به حرفه معینی در حقیقت تحت تأثیر مطبوعات و رادیو و تله ویزیون و مدرسه و کتب  و اقوام و خویشاوندان و سازمان جامعه و  و دوستان و غیره بیدار و  تشکیل می شود. 

۱۰

·    این عوامل در پاسخ به سؤالات انگیزه ای فراموش می شوند.

·    برای اینکه هر نوجوانی برای آموزش حرفه معینی با مادر ـ پدرش به توافق می رسد.

·    این اما فقط به معنی مرحله پایانی انتخاب حرفه است که بیشک تحت تأثیر شخصیت، مشخصات و استعداد های شناخته شده نوجوان پاسخگو به سؤالات انگیزه ای قرار دارد.

۱۱

·    به همین دلیل در ارزیابی انگیزه ها، خودفریبی و همرنگ سازی خود با هنجارهای مثبت، نقش شایانی بازی می کنند. 

۱۲

·    تمایل به زدن برچسب انگیزه ای متعالی یعنی بلحاظ اخلاقی مثبت به عمل و رفتار خود در مقایسه با انگیزه های عملی و رفتاری این و آن شیوع وسیع دارد. 

۱۳

·    به عنوان مثال، چه بسا در کاریابی برای حرفه خاصی، در استدلال و اثبات قطع رابطه همکاری، در ناکامیابی در شرایط معینی و غیره، از آن بهره برگرفته می شود.

۱۴

·    شناخت خود و کنترل خود قاعدتا بندرت اوبژکتیویزه می شود.

·    (مورد بررسی عینی قرار می گیرد.)

۱۵

·    احتمال خطا در اظهارات انگیزه ای ضمنا به این دلیل بیشتر است که پاسخگویان نسبت به حوایج و علایق تنظیمگر رفتار خود وقوف روشن ندارند و یا نمی توانند وقوف روشن داشته باشند.    

۱۶

·     سؤالات انگیزه ای به همین دلیل، فقط وسیله ای برای   پژوهش انگیزه ها و یا انگیزش ها محسوب می شوند. 

ث

سؤالات باز و بسته

۱

·     انواع مختلف سؤالات را می توان به طرق باز و بسته مطرح کرد. 

۲

·     در سؤالات باز، نحوه پاسخگویی به سؤالات به عهده پاسخگو گذاشته می شود.

·    یعنی امکانات پاسخگویی به سؤالات در اختیار او قرار داده نمی شوند.

۳

·     سؤالات باز بویژه در همه پرسی استاندارد نگشته طرح می شوند. 

۴

·    در طرح سؤالات بسته، امکانات پاسخگویی در فرم های زیر در اختیار پاسخگو قرار داده می شوند:  

الف

·    بدیلی (آلترناتیو) مبتنی بر آری و یا نه 

ب

·    امکان انتخاب یکی از امکانات متعدد   

ب

·     ارائه لیستی از سؤالات 

پ

·    ارائه صفحات مدرج

۵

·     سؤالات بسته باید در بررسی های مقدماتی، از سؤالات باز استخراج شوند. 

۶

·     حسن سؤالات بسته این است که پاسخگویان می توانند سمتگیری کنند و توان یادآوری خود را طراوت و تازگی بخشند. 

۷

·    حسن دیگر سؤالات بسته این است که بررسی های  بزرگ فقط از  سؤالات بسته، به طور مستقیم قابل ارزیابی اند. 

۸

·    البته در هر صورت باید امکانات پاسخگویی باز در اختیار پاسخگویان قرار داده شوند تا پاسخ های احیانا از قلم افتاده کسب شوند. 

۹

·     موفقیت هر همه پرسی به طرز تعیین کننده ای وابسته به عرضه پرسشنامه  و یادداشت ها و یا مضبوطات مصاحبه است.

۱۰

·    این بویژه در رابطه با پرسشنامه همه پرسی استاندارد گشته شفاهی و یا همه پرسی های کتبی است.   

۱۱

·     قبل از پذیرش سؤالی در پرسشنامه باید ظرفیت اطلاعی آن سؤال و فونکسیون همه پرسی ـ فنی آن با دقت درخور بررسی شود.

·    مراجعه کنید به مصاحبه در دایرة المعارف جامعه شناسی مارکسیستی ـ لنینیستی    

پایان