قاعده (۲)

پروفسور دکتر گئورگ کلاوس

پروفسور دکتر ولفگانگ سگت

برگردان

شین میم شین 

۸

·      قواعد متدی رهنمود و دستورالعمل فکری و یا عملی (مادی)  اند.

۹

·      قاعده استخراجی به عنوان مثال، تعیین کننده عملی است که بوسیله آن می توان از یک گویش حقیقی به گویش حقیقی دیگری رسید.

۱۰

·      قاعده تفکیک حاکی از دستورالعملی است که به کمک آن می توان از یک حکم (ح) و یک حکم (ح à خ)، حکم (خ) را بدست آورد.

۱۱

·      قاعده تفکیک را می توان بطور سمبولیک چنین نشان داد:

ح

ح à خ

خ

۱۲

·      قواعد مربوط به تغییر شکل دادن گویش های منطقی، ریاضی و غیره به زبان متائی عرصه مربوطه تعلق می یابند و بدین طریق خود را از احکام قانونی متمایز می سازند.

۱۳

·      قواعد متدی ئی نیز وجود دارند که دستورالعمل روشنی در اختیار کسی می گذارند که به قصد نیل به نتایج معینی آنها را بکار می برد.

·      اینگونه قواعد را فرامین و یا قواعد الگوریتمی می نامند.

۱۴

·      سایر قواعد متدی، بیشتر حالت رهنمود دارند تا دستورالعمل.

۱۴

·      سایر قواعد متدی، تنها حد و مرز مجاز و یا ممکنه را برای عمل مورد نظر، جهت رسیدن به آماج  نشان می دهند، بدون اینکه راه رسیدن به آماج را دقیقا ترسیم کنند.

۱۵

·      به عنوان مثال، قواعد منطق حکمی (قواعد تفکیک، قواعد وضعی و یا اجرایی) بمثابه رهنمودی برای تغییر شکل دادن گویش های منطقی ـ حکمی اند.

۱۶

·      آنها هرگز استخراج شماتیکی و یا اتوماتیکی احکام از اصول بدیهی را تعیین نمی کنند.

۱۷

·      آنها نشان می دهند که کدامیک از تغییر شکل دادن ها مجاز و کدامیک ممنوع است.

۱۸

·      اگر دلیل منطقی مطرح شود، می توان بکمک این قواعد صحت و سقم آن دلیل را امتحان کرد:

·      هر قدم در این استدلال باید با اتکا بر اصول بدیهی و یا احکام از قبل اثبات شده و با استفاده از قواعد وضعی (اجرایی) و یا  قواعد استخراجی آغاز شود و به قدم دیگر منتهی گردد.

۱۹

·      قواعد متدی و احکام قانونی هر دو بر پیوندهای عینی ـ واقعی قانونمند مبتنی اند و این وجه مشترک آندو ست.

۲۰

·      بدین طریق تضمین می شود که عملیات مطروحه از سوی قواعد متدی و یا از سوی احکام قانونی در صورت فراهم بودن شرایط ضرور حتما به آماج منتهی شوند.

۲۱

·      از آنجا که قواعد در جامه جملاتی که حاوی کلمه «باید» اند، عرضه می شوند، مردم اغلب آنها را با جملات امری اشتباه می گیرند. 

·      در حالیکه قواعد با جملات امری تفاوت دارند:

 مثال 

·      «اگر تو قصد ارائه دلیل منطقی داری، باید قواعد استخراجی منطقی را بکار ببندی!»

·      «باید» در این قاعده به معنای «باید» رایج در منطق جملات امری نیست.

·      نه منطق طالب ارائه دادن دلیل است و نه قواعد منطق طالب. 

·      مراجعه کنید به متد در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

پایان