اندراس گدو
فصل دهم
راسیونالیته ـ تاریخ ـ فلسفه
اندراس گدو
برگردان
شین میم شین
پیشکش به
رضا شلتوکی
متولد کرمانشاه
(٢٩ آبان ١٣٦٢)
زیر شکنجه
جان سپرد.
بخش چهارم
تحول مقوله تمدن
سن سیمون
گیزو
فوریه
۱
سرنوشت مقوله تمدن پس از پیروزی انقلاب فرانسه بر جدایی و تحول مفاهیم راسیونالیته (خرد)، تاریخ و فللسفه دلالت دارد.
۲
مقوله تمدن، در نیمه دوم قرن ۱۸ به نقطه گرهی جهان فکری روشنگری انگلیس و فرانسه بدل می شود.
۳
در مقوله تمدن، پیشبرد عقل و پیشرفت اجتماعی بشریت تبیین می یابد.
۴
در مقوله تمدن، انتقاد اجتماعی ضد فئوالی آشکار می گردد.
۵
در مقوله تمدن، اوپتیمیسم (خوش بینی) معرفتی ـ نظری (خوش بینی مربوط به تئوری شناخت) در اوپتیمیسم فلسفی ـ تاریخی ذوب می شود، بدون اینکه در تنش میان اندیشه تاریخیت و مفهوم خرد متکی بر دستاوردهای تاریخ خویش و یا در تنش میان اسطوره ی معروف به «وحشی شریف» به مثابه مرجع فلسفی ـ تاریخی و مرجع معرفتی ـ نظری و اندیشه پیشرفت اجتماعی منحل شود.
۶
(اسطوره «وحشی شریف» به ایدئالیزاسیون (به عرش اعلی بردن) انسان در شرایط طبیعی (در همزیستی با طبیعت زنده) اطلاق می شد.
ایده «وحشی شریف» همان ایده کتب مقدس در رابطه با حوا و آدم است که قبل از ارتکاب گناه و طرد شدن به زمین در بهشت برین بسر می بردند.
نظریه پردازان رنسانس پس از کشف امریکا از «کشف انسان جوان» دم می زنند و نتیجه سفر کریستف کلمب و غیره را شناسایی «وحشی شریف» محسوب می دارند.
۷
اسطوره «وحشی شریف»، زمینه را برای انتقاد اجتماعی مبنی بر گمراه گشتن انسان ها و بی عدالتی اجتماعی هموار می سازد.
۸
معروف ترین این انتقادات اجتماعی اثر الدوس هاکسلی تحت عنوان «جهان جدید زیبا» ست.
مترجم.)
۹
امیل بنوه نیسته
(۱۹۰۲ ـ ۱۹۷۶)
در این مفهوم تمدن، اقدامات زیر جامه عمل می پوشند:
الف
در این مفهوم تمدن، «درک تاریخی جامعه» عرض اندام می کند.
ب
در این مفهوم تمدن، «توسعه و تکامل اوپتیمیستی (توسعه مبتنی بر خوش بینی) جامعه» نمودار می گردد.
پ
در این مفهوم تمدن، تبیین غیر تئولوژیکی (غیر فقهی) توسعه جامعه عرض اندام می کند.»
(امیل بنوه نیسته، «تمدن»، هو پیج لوسین فبوره، جلد ۱، ۱۹۵۳، ص ۵۱)
۱۰
راجع به سرنوشت اصطلاح و مفهوم تمدن، مراجعه کنید به آثار مؤلفین زیر:
الف
لوسین فبوره
(۱۸۷۸ ـ ۱۹۵۶)
لوسین فبوره، «تاریخ کامل» ۱۹۶۲، ص ۴۸۱
ب
گئورگ گوسدورف
(۱۹۱۲ ـ ۲۰۰۰)
گئورگ گوسدورف، «علوم انسانی و تفکر»، جلد ۴، «اصول تفکر در قرن روشنگری»، ۱۹۷۱، ص ۳۳۳
۱۱
راجع به رابطه تاریخی مفاهیم تمدن و فرهنگ مراجعه کنید به اثر تورن، تحت عنوان «جامعه شناسی فرهنگ. راجع به تاریخ مفهوم اصل» در مجله جامعه شناسی و روانشناسی اجتماعی کلن، دفتر شماره ۳، ۱۹۷۲
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر