فصل بیستم
توسعه علوم طبیعی و فلسفه بورژوائی واپسین:
فیزیک، بیولوژی، روانشناسی
جان ارپن بک
اولریش روزه برگ
برگردان
شین میم شین
پیشکش به
دکتر تقی کی منش
( 1303 ـ 1362)
محمد تقی موسوی گیلانی
بازپرس در دادستانی ارتش
دندانپزشک
سال 1333 به اتهام عضویت در سازمان نظامی حزب توده ایران
دستگیر شد
در دادگاه نظامی محکوم به اعدام شد
بعد از چندی حکم اعدام به حبس ابد تقلیل یافت.
تا آبان سال 1357 در زندان ماند.
در بهمن 1361
بازداشت و در سال 1362 اعدام شد.
بخش چهارم
پسیکولوژی (روانشناسی)
ادامه
37
·
در آموزش های مربوط به حرکت انسان ها
به مثابه تعیینگر خصلت آدم ها، علمای زیر فعال بوده اند:
الف
·
بانزن در قرن نوزدهم
ب
لودویگ کلاگس
(1872 ـ 1956)
نماینده فلسفه حیات،
نماینده ویتالیسم در آلمان
روان شناس و گرافولوژیست
·
لودویگ کلاگس در قرن بیستم
38
·
تعمیم فلسفی این جور نگرش ها به
ورژن های ردوکسیونیسم (تقلیل گرائی) پوزیتیویستی فوق الذکر منجر می شوند.
39
آگوست کومته
(1798 ـ 1857)
ریاضی دان، فیلسوف، منتقد مذهب،
از نمایندگان اصلی پوزیتیویسم فرانسه،
از بنیانگذاران جامعه شناسی
·
کومته امکان روانشناسی به مثابه
علم روانگذشت های آگاهانه را وحدت بخشید.
40
·
به نظر کومته چیز ها و پدیده های
روانی را فقط می توان در چارچوب مقدمات پژوهی بیولوژیکی ـ فیزیولوژیکی و یا در
چارچوب رفتار اجتماعی، یعنی در چارچوب (به قول قبلی او) جامعه شناسی توضیح داد.
41
·
تقلیل «رو به بالا» در آثار کومته
نیز حفظ شده بود.
42
جان استوارت میل
(1806 ـ 1873)
از فلاسفه بورژوائی واپسین
اقتصاد دان
از نمایندگان پوزیتیویسم و کندنسیونالیسم
·
جان استوارت میل، نخست میان علوم
طبیعی و علوم انسانی تفاوت می گذارد و در علوم انسانی برای روانشناسی و روش اسلوبی
خود شناسی مقام مرکزی قایل می شود.
·
اینجا ضمنا پوزیتیویسم و فلسفه حیات
با یکدیگر تماس پیدا می کنند.
43
ادموند هاسرل
(1859 ـ 1938)
فیلسوف و ریاضی دان اطریشی
از مؤسسین فنومنولوژی
او فلسفه را از پرداختن به مسائل جهانی نهی می کرد.
فلسفه می بایستی به تحلیل پدیده ها قناعت کند.
او مخالف پسیکولوژیسم هم بود که قانون منطق را مبتنی بر
روندهای روانی می دانست و به انکار اصولی عینیت می پرداخت.
جریانات زیر تحت تأثیر هاسرل بوده اند:
اگزیستانسیالیسم پونتی، سارتر و هایدگر
تئوری انتقادی تئودور آدورنو
جامعه شناسی آلفرد شولتسه
آثار او بر 40 هزار صفحه بالغ می شوند:
در باره عدد
فلسفه حساب
فلسفه بمثابه علم سختگیر
ایده هائی راجع به فنومنولوژی و فلسفه فنومنولوژیستی
·
در تقلیل فنومنولوژیکی ادموند
هاسرل و در آنتی ترانسندنتالیسم کذائی ویلهلم دیلتی نیز نزدیکی به پوزیتیویسم انکار
ناپذیر است.
44
·
خط پوزیتیویستی مستقیم، توسط علمای
زیر ادامه می یابد:
الف
·
توسط روانشناسی به نام چی هن از
سال 1917
·
(اصل ذاتیت)
ب
ارنست ماخ
(1838 ـ 1916)
ف فیزیکدان، فیلسوف و علمتئوریسین اطریشی
نماینده
امپیریوکریتیسیسم
·
توسط فیلسوفی به نام ارنست ماخ در
نیمه دوم قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم که او نیز در نئو پوزیتیویسم پیروان بیشماری
پیدا می کند.
45
·
سرانجام، مشاهدات و تحلیلات
بیشماری راجع به شخصیت انسانی صورت می گیرند که در برگیرنده ی گشتاورهای اجتماعی ـ
تاریخی بوده اند.
46
·
تعدادی از پزشکانی به اسامی زیر ـ
قبل از همه ـ با تکیه بر میراث فکری رومانتیک در تلاش برای درک فراگیر روان انسانی
بر می آیند:
الف
·
مسمر
ب
·
کیلمایر
پ
·
لولن
ت
·
شوبرت
ث
·
کاروس
47
فریدریش ویلهلم یوزف شلینگ
(1775 ـ 1854)
فیلسوف و نماینده اصلی ایدئالیسم آلمانی
·
شلینگ که از همانجا و قبل از همه
از فیشر، تکانه های بیشماری را دریافت کرده بود، بر روانشناسی تأثیر می گذارد.
48
·
فلسفه کلاسیک بورژوائی آلمان، روانشناسی
را اندکی از نقطه نظر های زیر تحت تأثیر قرار می دهد:
الف
·
با گمان ورزی پسیکولوژیکی خاص خود
·
(هگل)
ب
یوهان گوتلیب فیشته
(1762 ـ 1814)
یکی از برجسته ترین نمایندگان ایدئالیسم آلمانی
·
با تأکید بر «من» که بلحاظ تجربی
به طرز اشتباه آمیزی قابل تفسیر بوده است.
·
(فیشته)
پ
·
حتی با کم بها دادن به علم روانشناسی
·
(کانت)
49
·
فلسفه کلاسیک بورژوائی آلمان، روانشناسی
را بمراتب بیشتر از نقطه نظر های زیر تحت تأثیر قرار می دهد:
الف
·
با شیوه متدئولوژیکی هنجاری (نرماتیو)
اش
·
(کانت)
ب
·
قبل از همه با درکش از انسان، نه
فقط به عنوان موجودی طبیعی، بلکه علاوه بر آن، به عنوان موجود اجتماعیِ گرفتار در
شبکه ای از مناسبات حقوقی، سیاسی، فرهنگی، زبانی و غیره
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر