فرم (3)

پروفسور دکتر گونتر کروبر

پروفسور دکتر کاملیا وارنکه

برگردان

 شین میم شین

فرم در فلسفه

ارسطو

ارسطو

(384 ـ 332 ق. م.)  

ارسطو از مهمترین و متنفذترین فلاسفه تاریخ است.

او اصول بیشماری را هم بنیاد نهاده و هم تحت تأثیر جدی قرار داده است.

از آن جمله اند :

تئوری علوم

منطق

بیولوژی

فیزیک

اتیک

تئوری شعر

تئوری دولت 

ارسطو دانش زمان خود را به شرح زیر طبقه بندی کرده است :

ارگانون (که بعد از مرگ او به آثار او اضافه می شود.)

علوم تئوریکی (نظری)

علوم پراتیکی (عملی)

علوم پوئه تیکی (شعری)

علوم تئوریکی به اجزای زیر طبقه بندی می شوند :

فلسفه اولین (متافیزیک)

علوم طبیعی

علوم ریاضی (مته متیک)

فلسفه اولین به اجزای زیر طبقه بندی می شود :

تئوری جوهر

تئوری اصول

تئولوژی

1

·       ارسطو از سوئی تأکید بر آن دارد که اولا در جهان واقعی جنس بدون فرم و فرم بدون جنس وجود ندارد.

·       (این به معنی بسط و تعمیم دیالک تیک فرم و محتوا به شکل دیالک تیک فرم و جنس است.

·       ارسطو واقعا بی نظیر بوده است.

·       هم به ماتریالیسم رسیده است و هم حتی به دیالک تیک. مترجم)  

2

·       به نظر ارسطو، ثانیا هرچیزی می تواند نه هر فرم دلبخواه، بلکه فقط فرمی که متناسب با امکانات آن باشد، به خود گیرد.

·       (این نقطه نظر ارسطو حاکی از رسیدن او به رابطه دیالک تیکی میان فرم و محتوا ست.

·       این بدان معنی است که هر محتوائی، فرم متناسب با خود را و هر فرم متناسب با محتوای خاص خود تشکیل می شود.  مترجم)  

3

·       اما از سوی دیگر، ارسطو نیز فرم را مطلق می کند.

·       چرا که او در مقایسه با جنس، فرم را عنصری فعال، محرک و مسلط قلمداد می کند.

·       (ارسوط دیالک تیک فرم و محتوا را وارونه می سازد و نقش تعیین کننده را از آن فرم می داند و عالی ترین فرم را خدا می نامد.

·       ارسطو را می توان به همین دلیل نماینده فرمگرائی (فرمالیسم) محسوب داشت. مترجم)

4

·       بنظر ارسطو، در رأس همه فرم ها، خدا قرار دارد، که فرمی خالی از جنس است.

·      ( ارسطو در این زمینه عرصه تفکر دیالک تیکی را ترک می گوید و به نماینده ی تمامعیار فرمگرائی (فرمالیسم) مبدل می شود.

·       کاتولیسیسم از همین جنبه های ایدئالیستی و فرمالیستی ارسطو در قرون وسطی برای اثبات وجود خدا سوء استفاده می کند.

·       مترجم)

5

·       بدین طریق به کمک نظرات افلاطون و ارسطو مبنی بر اینکه جنس، منفعل، کاهل و فقط بنا بر امکانات خود شکل پذیر و ساختارمند است و فرم، فعال، محرک، شکل بخش و بالاخره روحی است، مدل ایدئالیستی لازم برای حل آتی مسئله مربوط به رابطه میان فرم و محتوا ارائه داده می شود.

فرم در فلسفه

جوردانو برونو 

جوردانو برونو

(1548 ـ 1600) 

فیلسوف

شاعر

کشیش انقلابی و پرشور ایتالیائی

که از سوی تفتیش عقاید کلیسای کاتولیک

به مرگ در تل آتش محکوم شد.

نظریات اتیکی جوردانو برونو

 در مبارزه بر ضد اتیک تئوسانترال و دگم های اخلاقی کلیسای کاتولیک

 از اهمیت چشمگیری برخوردارند.

او از حقانیت اخلاقی مبارزه عقل بر ضد عرفانگرائی مذهبی

 و بر ضد اوتوریته کلیسا سخن می راند

و از آن با شناخت علمی مبتنی بر حقیقتگروی

به دفاع برمی خیزد.

·       در دوره رنسانس با غلبه بر اسکولاستیک (که سرسپرده نظرات ارسطو بود)، با کشف مجدد استقلال طبیعت و به پیروی از جریانات فکری مبتنی بر اتمیسم یونان باستان، وحدت ماده و حرکت و بدنبال آن وحدت فرم و محتوا دوباره برقرار می شود.

·       (جوردانو برونو)

ادامه دارد.