پروفسور دکتر گونتر کروبر
برگردان شین میم شین
7
مفهوم « ضرورت (جبر)
در فلسفه بورژوائی واپسین
·
در فلسفه بورژوائی، در نیمه دوم
قرن نوزدهم و نیمه اول قرن بیستم، مفهوم ضرورت (جبر) رفته
رفته به باد فراموشی سپرده می شود و جای خالی آن با اتکا بر نظرات هیوم و امثالهم، با نظرات سوبژکتیویستی
پر می شود:
1
·
بدین طریق، امپیریوکریتیسیسم فقط ضرورت
(جبر) منطقی را می پذیرد.
2
برتراند
آرتور ویلیام راسل (۱۸۷۲ – ۱۹۷۰)
فیلسوف بریتانیایی
منطق‌دان، ریاضی‌دان قرن بیستم
فعال صلح و
خلع سلاح
لیبرال،
راسیونالیست، پوزیتیویست
مؤلف (در
همکاری با وایتهد) یکی از مهمترین آثار قرن بیستم
موسوم به اصول
ریاضیات
در زمینه
مقدمات ریاضی
از اساتید
دانشگاه های زیر:
کامبریج،
هاروارد، پکن، مدرسه اقتصاد لندن
برنده
جایزه نوبل (1950)
·
نئوپوزیتیویسم (برتراند راسل، کارناپ، ویتگنشتاین و غیره) و ایدئالیسم
باصطلاح فیزیکی (ژان،
وایتسزکر، جردان و غیره) نیز
به همان سان، به انکار ضرورت (جبر) عینی، حداقل
در عرصه مربوط به فیزیک کوانتومی برمی خیزند.
3
·
مشخصه جامعه شناسی بورژوائی و
تئوری های رویزیونیستی جناح راست سوسیال ـ دموکراسی، عبارت
می شود از انکار و تحریف مفهوم ضرورت (جبر) و قانونمندی
های توسعه اجتماعی.
·
مراجعه کنید به توسعه، دایرة
المعارف فلسفه بورژوائی واپسین در تارنمای دایرة المعارف روشنگری
8
مفهوم ضرورت
(جبر)
در فلسفه مارکسیستی ـ لنینیستی
·
فلسفه مارکسیستی ـ لنینیستی با
پذیرش وجود عینی ماده در حال حرکت و پیوند کلی میان کلیه فرم های ماده و فرم های
حرکت ماده، وجود عینی ضرورت (جبر) را به عنوان فرم خاصی از پیوند میان چیزها،
روندها و سیستم های جهان مادی نتیجه می گیرد.
1
·
خصلت عینی ضرورت (جبر)، بدان معنی است، که پیوندهای موجود در طبیعت و
جامعه، نه ناشی از شعورند و نه ناشی از یک منشاء غیر مادی، بلکه مستقل از شعور،
اندیشه، خواست و امیال انسان ها وجود دارند و این امر مانع آن نمی شود، که انسان
ها آنها را بشناسند و در کردوکار عملی خود مورد استفاده قرار دهند.
2
·
حوادث، روندها، پیوندها و غیره
وقتی ضرور (جبری) نامیده می شوند، که در سیستمی
از شروط معین، بوسیله حوادث و روندهای دیگر بدون هیچ قید و شرطی تعیین شوند، یعنی
تحت شرایط معینی، فقط چنین و نه طور دیگر، تحقق یابند.
3
·
از آنجا که حوادث و روندها و
غیره، تحت شرایط یکسان، همواره به شکل یکسانی بروز می کنند و یا جریان می یابند،
می توان گفت که ضرورت (جبر) در عین حال یک عام
بالقوه است.
4
·
لنین در این رابطه می نویسد:
·
« ضرورت
(جبر) و عام پیوند ناگسستنی با هم دارند»
·
و «عام وجود»، «عام در وجود است.»
·
(لنین،
«مجموعه آثار»، جلد 38، ص 72، 251)
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر