نیهلیسم اخلاقی (۲۰)

پروفسور دکتر وینفرید شرودر
انتقاد رادیکال از اخلاق
از سوفیست ها تا نیچه
برگردان شین میم شین

پیشکش
به
خاطره خروشان
 

 فرج الله میزانی
(جوانشیر)
انتی فاشیست پیگیر از دیار آتش ها

بخش سوم
تاریخ طبیعی
تبارشناسی اخلاق
ادامه

الف
تجدید ارزیابی در ارزش ها
اخلاق اربابی و اخلاق برده ای
ادامه

مشخصات اصلی اخلاق برده ای در قاموس نیچه از قراری دیگرند:
اخلاق برده ای ـ بر خلاف اخلاق اربابی ـ نه مرکب از «خوب» و «بد»، بلکه مرکب از «خیر» (خوب) و «شر» است.

۱
خیر در اخلاق برده ای به معانی زیر است:

الف
ضعیف بودن به عوض قوی بودن (در اخلاق اربابی)

ب
سرافکنده و بی ادعا بودن به عوض مغرور و سربلند بودن

ت
علی السویه و دلرحم بودن به عوض حراست نخبه ای از امتیازات

پ
و بالاخره، خیر در اخلاق برده ای نیچه عبارت است از ملایم و نرم و دلرحم و مهربان و «زنانه» بودن به عوض بی رحمی و خشونت و سرسختی در اخلاق اربابی
(نیچه، «در آنسوی خیر و شر»، پاراگراف ۲۹۳)

۲
اصطلاح «اخلاق برده ای» در قاموس نیچه شامل حال همه انواع اخلاقیات زیر می شود که نیچه بر ضد همه آنها دست به لشکرکشی می زند:

الف
اخلاق مورد نظر ‍پیامبران یهودی

ب
اخلاق مورد نظر سقراط و افلاطون

ت
اخلاق مورد مسیحیان و فرم های اخلاقی مختلف در روشنگری لائیک

۳
اخلاق اربابی و اخلاق برده ای مورد نظر نیچه را نمی توان درست درک کرد، اگر آندو را به عنوان دو سمتگیری اخلاقی تصور کنیم که در همزیستی با یکدیگر قرار دارند.

۴
رابطه اخلاق اربابی با اخلاق برده ای در قاموس نیچه بیشتر با گشتاوری دینامیکی تعیین می شود.

۵
پیش شرط نیچه این است که اخلاق در آغاز، فقط از اخلاق اربابی تشکیل می یافت.

۶
بنظر نیچه، اخلاق برده ای نتیجه «وارونه گشتن» و یا نتیجه «باز ارزیابی» (تجدید نظر در ارزیابی) ارزش های اخلاقی بوده است.

۷
به نظر نیچه، وارونه کردن ارزش های اشرافی به معنای و در راستای منافع ضعفا، انسان های «معمولی»، «بی همه چیز» و «پست» صورت گرفته است.

۸
نیچه در اینجا جنبه های معرفتی تحلیل ژنه ئالوژیکی (تبارشناسی) را وارد عمل می کند:
او تز باز ارزیابی ارزش های اخلاقی را در فرم تشبثات مبتنی بر تخلیه فلسفی ـ تاریخی انجام می دهد.

۹
از دید نیچه وارونه گشتن مصیبت بار ارزش ها در تاریخ بشری در فلسطین شروع شده است و در کتب انبیای یهودی تبیین یافته است.

۱۰
نیچه اخلاق برده ای را «شورش برده ها در اخلاق» می نامد.
(نیچه، «در آنسوی خیر و شر»، پاراگراف ۱۹۵،
مجموعه آثار نیچه، پاراگراف ۷)

۱۱
نیچه در اینجا در واقع، خودویژگی کتب مقدس یهودیان را در مد نظر داشته است.

۱۲
این امر واضح تر می گردد، اگر متون یونانی همزمان با کتب مقدس، در دوره ماقبل تاریخی و کلاسیکی آغازین را با آنها مورد مقایسه قرار دهیم:
هم در کتب مقدس و هم در متون یونانی باستانی و کلاسیک آغازین، فقرا، ضعفا و طبقات تحتانی جامعه در هرم اجتماعی مورد تجلیل قرار می گیرند.

ادامه دارد.