پروفسور
دکتر هورست هولتسر
فصل هشتم
علوم
اجتماعی / جامعه شناسی
برگردان
شین میم شین
فصل
هشتم
بخش
سوم
کاپیتالیسم
به مثابه نقطه پایانی تاریخ بشریت
هربرت
اسپنسر
پیشکش
به
آصف
رزم دیده
(۱۳۱۷ـ ۱۳۶۷)
در
اردبیل به دنیا آمد.
در اوین به دار آویخته شد.
هربرت اسپنسر (1820 ـ 1903)
از فلاسفه بورژوائی واپسین
جامعه شناس انگلیسی
مؤسس تئوری اوولوسیون
از پیشقراولان
سوسیال ـ داروینیسم
14
·
اسپنسر همه این مسائل را بطرز
کاملا دیگری استنباط می کند.
15
نیکولاس سومبارت
(1923 ـ 2008)
جامعه شناسی فرهنگ
نویسنده
آلمانی
·
به قول نیکولاس سومبارت:
الف
·
«جامعه بورژوائی برای اسپنسر جامعه ایدئال
است.
·
بهترین جامعه است.
ب
·
یکی از پارادوکس های تاریخ جامعه
شناسی این است که مهاجر تهیدستی از قاره اروپا، به نام کارل مارکس در همان موزه
(کتابخانه) بریتانیا، درست در رابطه با مناسبات حاکم در انگلستان، دانش انقلابی
خود را در خدمت نقد ویرانگر همین جامعه بورژوائی قرار می دهد که جامعه ایدئال
اسپنسر است.
ت
·
هربرت اسپنسر در همان زمان و در
همان کتابخانه، چند میز تحریر دور از کارل مارکس، با جلال و جبروت علمی و با کبر و
نخوت چشمگیر، ایده ئولوژی همان جامعه بورژوائی را توسعه می دهد.»
·
(سومبارت، «هربرت اسپنسر»، در الف. وبر،
«مقدمه ای بر جامعه شناسی»، ص 115)
16
·
بنظر اسپنسر، «حقیقت ساده ای است
که نوع سازمان صنعتی موجود همسان با نوع سازمان سیای جامعه است و به همان اندازه
خوب است که طبیعت انسانی مجاز می دارد.»
·
(خلایق هر چه لایق. مترجم)
·
(اسپنسر، «پیشداوری طبقاتی»، در اثر میلز،
«کلاسیک های جامعه شناسی»، ص 43)
17
جرمی بنتهام (1748 ـ 1832)
فیلسوف، حقوقدان و رفرمیست اجتماعی انگلیس
·
اسپنسر ـ تحت تأثیر بنتهام،
استوارت میل و تئوریسین های تجارت آزاد انگلیس ـ از همین اصل بدیهی آغاز به حرکت
می کند و در آثار سوسیولوژیکی (جامعه شناسی) زیر خود به اثبات آن کمر می بندد:
·
(کون، «پوزیتیویسم در جامعه شناسی»، ص 26 )
الف
·
بویژه در اثری تحت عنوان «استاتیک
اجتماعی» و یا شرایط اصلی اولین توسعه ی سعادت خاص انسانی (1851)
ب
·
در همکاری با کولر، دونکان، شپینگ
و دیگران، «جامعه شناسی توصیفی» و یا گروهی از فاکت های سوسیولوژیکی (1873 ـ
1881)
ت
·
«اصول جامعه شناسی»، اثری سه جلدی (1876 ـ
1896)
·
در چارچوب سیستم فلسفه ترکیبی که
در فاصله سال های 1862 ـ 1896 انتشار یافته است.
18
·
اسپنسر علاوه بر توسعه جامعه شناسی
در زمینه های زیر نیز فعال بوده است و می توان او را از «کلاسیک» های این زمینه ها
نیز محسوب داشت:
الف
بیولوژی (زیست شناسی)
·
«اصول بیولوژی»، جلد 1 و 2 (1876ـ 1877)
ب
پسیکولوژی (روانشناسی)
·
«اصول روانشناسی»، جلد 1 و 2 (1882
ـ 1886)
ت
پولیتولوژی (علوم سیاسی)
پ
اتیک (اخلاق)
·
«اصول اتیک»، جلد 1 و 2 (1879 ـ 1895)
ادامه دارد.
ویرایش:
پاسخحذفبنظر اسپنسر، «حقیقت ساده ای است که نوع سازمان صنعتی موجود همسان با نوع سازمان سیاسی جامعه است و به همان اندازه خوب است که طبیعت انسانی مجاز می دارد.»