۱۳۹۴ مرداد ۱۴, چهارشنبه

دایرة المعارف فلسفه بورژوائی واپسین (301)


پروفسور دکتر هانس یورگ سندکولر
فصل هفتم
ماتریالیسم 
برگردان شین میم شین

بخش هفتم
ماتریالیسم، مارکسیسم و رویزیون در دیالک تیک ماتریالیستی

پیشکش
 به 
 حیدر مهرگان

93
فرانسه

·        در فرانسه، ژان ژاور اعلام می کند که ماتریالیسم و ایدئالیسم «در یکدیگر ادغام و کاملا یکی شده اند.»
·        او اولین خطوط توسعه سوسیالیسم آلمانی را در مارتین لوتر و فلسفه کلاسیک بورژوائی   آلمان می داند.
·        (ژان ژاور، «کانت، فیشته و هگل»، 1891)

94
·        چارلز راپوپورت اعلام می دارد که «ماتریالیسم ماقبل مارکس و ایدئالیسم ماقبل کانت» یکسانند.
·        (چارلز راپوپورت، «ماتریالیسم ماقبل مارکس و ایدئالیسم ماقبل کانت»، 1900)   

95
ایتالیا

·        پوگی در ایتالیا، سوسیالیسم منسوب به کانت را مورد حمایت قرار می دهد.  
·        (پوگی، «سوسیالیسم کانت»، 1904)

96
روسیه

·        در روسیه توقان بارانوفسکی شعار انتقاد از «سوسیالیسم کلکتیویستی» را احیا می کند. 
·        (توقان بارانوفسکی، «سوسیالیسم مدرن در توسعه تاریخی اش»، 1908)

97
اطریش

·        در اطریش، ماکس ادلر استرومارکسیسم (مارکسیسم اطریشی) را به مثابه نقد «ماتریالیسم تئوری جامعه و تاریخ مارکس» علم می کند و آن را به مثابه چیزی در حد «تأکید پوله میکی و برنامه ای بر موضع نظری امپیریستی» صرف قلمداد می کند.

98
·        ماکس ادلر «دترمینیسم اقتصادی ـ اجتماعی» را با «روانشناسی اجتماعی» جایگزین می سازد، تا حساب ماتریالیسم را به مثابه «درک اونتولوژیکی و لذا از همان آغاز، متافیزیکی» برسد و از عرصه بدر راند.
·        (ماکس ادلر، «مسائل مارکسیستی»، 1920، ص 65)

99
·        شکی نیست که ماتریالیسم دیالک تیکی و تاریخی (صرفنظر از علل تاریخی ـ اجتماعی)، به سبب روند علمی گشتن پراتیک های اجتماعی نیز در موضع دفاعی قرار می گیرد. 

100
 چهره و یا کله یانوس
یانوس یکی از خدایان رومی و اساطیری است.
خدای دو چهره است.

·        فونکسیون واقعی علوم طبیعی در جامعه بورژوائی، کله یانوس از خود نشان می دهد:
·        علمی گشتن اجبارات تطبیق با توسعه یافته ترین متدئولوژی های شناخت عملا مؤثر را پدید می آورد و بازتاب انتقادی ـ فلسفی در زمینه امکانات شناخت به استانداردهایی روی می آورد که علوم طبیعی نمی تواند از عهده شان بر آید.
·        در نتیجه توسعه یافته ترین متدئولوژی های شناخت بلحاظ علمی ـ اجتماعی حداکثر در مرحله عام دیالک تیک عرض اندام می کنند.

101
·        شاقول و یا معیار نقد شناخت، ماقبل علمی ـ ایدئالیستی می ماند.

102
·        دفاع مستدل از ماتریالیسم را نظریه پردازان زیر البته هنوز از موضع تدافعی فرمولبندی می کنند:

الف
 فرانتس مرینگ (1846 ـ 1919)
نویسنده، مورخ و سیاستمدار مارکسیست
سردبیر روزنامه خلق لایپزیگ
از مخالفان خط مشی برنشتاین و از مؤسسان انجمن اسپارتاکوس
همراه با کارل لیب کنشت و روزا لوکزامبورگ

·        فرانتس مرینگ

ب
 گئورگی والینتینوویچ پله خانوف (1856 ـ 1918)
ژورنالیست و فیلسوف روس
او تجارب جنبش سوسیال ـ انقلابی (نارودنیکی) را با مارکسیسم پیوند داد.
لنین پله خانوف را پدر و یار تئوریکی خویش می دانست
پله خانوف و اکسلرود اولین کسانی بودند که به انتقاد از اکونومیسم برخاستند:
«ما مخالف تبلیغ و ترویج با انگیزه های اقتصادی نیستیم.
ما مخالف تبیلیغ و ترویجی هستیم که رویاروئی اقتصادی میان کارگران و سرمایه داران را برای توسعه شعور سیاسی پرولتاریا درک نمی کند.»
پس از پیروزی انقلاب اکتبر 1917 به فینلند رفت و در اثر بیماری سل جهان را وداع گفت.
آثار:
چرنیشفسکی
آنارشیسم و سوسیالیسم
اشاراتی به تاریخ ماتریالیسم
1917 میان انقلاب و دموکراسی (مجموعه مقالات)
تاریخ از دیدگاه مونیستی
حقایق منطقی
اهمیت مطالعه تاریخ از نقطه نظر تحولات فکری
نقش شخصیت در تاریخ
مسائل اساسی مارکسیسم

·        پله خانوف 

ت
 آنتونیو لابریولا (1843 ـ 1904)
استاد فلسفه نظری در دانشگاه روم
یکی از اولین ومتنفذترین مارکسیست های ایتالیا
آثار و اندیشه های او، الهام بخش فلاسفه دیگر،
از جمله آنتونیو گرامشی و بنه دیتو کروسه بوده اند.

·        انتونیو لابریولا که به نقد مکانیزه کردن درک تاریخ می پردازد.

103
·        دفاع مؤثر از سوسیالیسم و دیالک تیک، از موضع تهاجمی توسط دو تئوریسین بزرگ زیر آغاز می شود: 

الف
 روزا لوکزمبورگ (1871 ـ 1919)
نماینده مهم جنبش کارگری اروپا و انترناسیونالیسم کارگری
تئوریسین مارکسیست سوسیال ـ دموکراسی لهستان و آلمان
مبارز ضد جنگ و ضد میلیتاریسم
در مخالفت با  طرفداری حزب سوسیال ـ دموکرات آلمان از جنگ جهانی اول (1914) همراه با کارل لیبکنشت به تأسیس «گروه بین المللی» همت گماشت که ازآن «انجمن اسپارتاکوس» سر برکشید.
مؤلف مقالات و تحلیل های بیشمار در روزنامه خلق لایپزیگ
ناشر روزنامه «پرچم سرخ» در انقلاب نوامبر
از مؤسسین حزب کمونیست آلمان (1918 ـ 1919)
تدوین کننده برنامه حزب
پس از سرکوب قیام اسپارتاکیست ها در سال 1919 همراه با کارل لیبکنشت بوسیله عناصر فاشیست ترور شد.
 آثار او در زمینه سوسیالیسم، همبستگی طبقه کارگر، آنتی میلیتاریسم و مخالفت با جنگ از اعتبار جهانی برخوردارند.
آثار:
منشاء ماه مه
رفرم یا انقلاب
حقوق انتخاباتی زنان و مبارزه طبقاتی
انجمن اسپارتاکوس چه می خواهد؟
برنامه و اوضاع سیاسی کنونی
انقلاب روسیه
اقتصاد چیست؟
دین از دیدگاه روزا لوکزمبورگ
نامه به سونیا لیبکنشت
مجموعه آثار (5 جلدی) (1970)
مجموعه نامه ها (6 جلدی) (1983 ـ 1993)
راجع به تئوری خودپوئی (1970)

·        با نقد روزا لوکزمبورگ از رفرمیسم.

ب


ولادیمیر ایلیچ لنین (1870 ـ  1924)
در باره اعتصاب (1899)
دين ازديد لنين (1912)
لیبرال ها و روحانیون (1912)
انقلاب پرولتری و کائوتسکی مرتد (1918)
کارزار دروغ پردازان در مورد کرونشتات (1921)
 حقيقت طبقاتی در مورد کرونشتات (1921)
نامه های لنین:

·        با چالش ایده ئولوژیکی ولادیمیر لنین که با آماج های نظری و سیاسی توأم بوده است.

104
·        بدین طریق انفصال مسائل معرفتی ـ نظری (تئوری شناخت) از پراتیک اجتماعی که توسط نئوکانتیانیسم و پوزیتیویسم صورت گرفته بود، بازپس گرفته می شود و بطور فلسفی میان تئوری شناخت و شعور (روح)، انقلاب و دولت پیوند مستدل برقرار می شود.

105
·        با این مرحله توسعه ماتریالیسم، که به معنی تحقق (واقعیت یابی) مسائل کمونیسم علمی آغازین از سال های 40 تا 60 قرن 19 است، رابطه بنیادی نوینی میان فلسفه بورژوائی و دیالک تیک ماتریالیستی برقرار می شود. 

ادامه دارد.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر