تأملی در فرازی از خاطرات غنی بلوریان (۱)

واقعیت های پیش رو اعتقادات محکم من درباره‌ ی اینکه اتحاد شوروی هوادار ملت های تحت ستم است

 را درهم شکست و به این نتیچه رسیدم که شوروی هم 

مانند دیگر کشورهای بزرگ سرمایه داری 

تنها بە منافع خود می‌اندیشد.
 («خاطرات غنی بلوریانن»، ص ۳۶۸٬)

این اولین مطلبی است که ما از غنی بلوریان می خوانیم و قصد تأمل بر روی آن را داریم.
این ضمنا بدان معنی است که ما از جهان بینی او کمترین اطلاعی نداریم.
چون پیش شرط وقوف به جهان بینی کسی، آشنائی با آثار و افکار او ست.

۱

واقعیت های پیش رو اعتقادات محکم من درباره‌ ی اینکه اتحاد شوروی هوادار ملت های تحت ستم است

 را درهم شکست

غنی بلوریان بسان اکثریت قریب به اتفاق رهبران سیاسی و مذهبی ظاهرا معنی مفهوم «واقعیت» را نمی داند.
چون در غیر این صورت اولا واقعیت را جمع نمی بست.
ثانیا نمی گفت که با مشاهده «واقعیت های پیش رو و یا پشت سر اعتقادات محکمش» تزلزل یافته اند.

واقعیت و به عبارت دقیق تر واقعیت عینی به چه معنی است؟

۲

 

بگذارید برای روشن کردن مسئله، مثالی از قضاوت های امام اول شیعیان بزنیم:
مردی را به محضر امام می آورند.
با خنجری خونین در دست و با لکه های غلیظ خون در پیراهن.
مرد مسلح به خنجر را فراشان حکومتی به هنگام پایین آمدن از دیوار باغی دستگیر کرده اند که در آن مقتولی غرقه در خون خفته است.
واقعیت عینی دال بر آن است که قاتل مقتول فقط می تواند، همین فرد باشد و بس.

۳

فهم و فراست امام ولی بیشتر از آن است که با طناب یکی از پدیده های واقعی  به چاه قضاوت اندر شود و فرمان قصاص صادر کند.
امام پس از بازپرسی از حریف مسلح به خنجر خونالود، حکم برائت او را صادر می کند.
جرم او فقط این بوده که به هنگام ذبح گوسفندی ادرارش می گیرد و برای رفع حاجت در دور از انظار عمومی از دیوار باغی بالا می رود و در کنار نهر جاری در آن باغ هم ادرار می کند و هم طهارت.

۴

واقعیت عینی یک مفهوم فلسفی است.
واقعیت عینی نتیجه تجرید و یا انتزاع فکری چیزها، پدیده ها، روندها و سیستم های مادی است.
در مفهوم فلسفی «واقعیت عینی» همه چیزها، پدیده ها، روندها و سیستم های مادی تجرید یافته اند.
اگر این مفهوم فلسفی بسط و تعمیم داده شود، بنی آدم به چیزها، پدیده ها، روندها و سیستم های مادی مفرد و منفرد و مشخص می رسد.
مثلا به درختان و گاوان و گوسفندان و غیره سر و مر و گنده مشخص می رسد.
با مشاهده واقعیت عینی نمی توان به چیزی ایمان آورد و یا ایمان به چیزی را از دست داد.

۵

برای ایمان اوردن به چیزی به مثابه یکی از فرم های بسط و تعمیم مفهوم واقعیت عینی، باید آن چیز در آئینه دل (ضمیر) منعکس و شناخته شود.
یعنی باید تبری برداشته شود و بر تنه درخت معینی فرود آورده شود تا حقیقت عینی پنهان در اندرون واقعیت عینی بتدریج کشف شود.
مثلا پوکی، خشکی، تری تنه درخت معلوم شود.
در غیر این صورت باید هر درختی پس از تماشای شمایلش خشک و مرده تلقی شود و  برانداخته گردد و یا حتی باغی به بهانه خشک بودن درختانش به آتش کشیده شود.

۶

واقعیت های پیش رو اعتقادات محکم من درباره‌ ی اینکه اتحاد شوروی هوادار ملت های تحت ستم است

 را درهم شکست

دلیل جمع بستن واقعیت عینی توسط غنی بلوریان نیز حاکی از همین تماشای صرف و سطحی چیزها و پدیده ها و روندهای منفرد و مفرد معینی است.
مثلا غنی بلوریان تصمیم گیری های معینی از سوی سران شوروی رابسان عوام الناس بی خبر از خرما و خدا دیده و  اعتقادات خیلی خیلی محکمش به اتحاد شوروی درهم شکسته است.

این اما به چه معنی است؟

۸

واقعیت های پیش رو اعتقادات محکم من درباره‌ ی اینکه اتحاد شوروی هوادار ملت های تحت ستم است

 را درهم شکست

این در بهترین حالت به معنی شناخت حسی چیزها، پدیده ها و روندها ست.

خبرنگاری از بریتانیای کبیر گزارش می دهد که به هنگام در پیش گرفتن «سیاست اقتصادی جدید» (نپ) بیش از ۱۵۰۰۰ کارگر کارخانجات صنعتی دفترچه عضویت در حزب کمونیست شوروی را پاره کردند و دور انداختند.
به زبان غنی بلوریان و بسان او، با دیدن «واقعیت های پیش رو اعتقادات محکم شان درباره‌ ی اینکه اتحاد شوروی هوادار پرولتاریا ست درهم شکسته بود.»

بعد همان کارگران با همان چشم ها دیدند که ابر قدرت پرولتری سر بر کشید و نه دولتی بورژوائی.

۸

 

اگر خیلی خوشبین باشیم، شناخت غنی بلوریان را می توانیم شناخت تجربی قلمداد کنیم.
شناخت تجربی پله ای بالاتر از شناخت حسی است.
ولی با طناب شناخت تجربی هم نمی توان به چاه تحلیل چیزی اندر شد و بدان ایمان آورد.
شناخت تجربی را بی تربیتی به نام فریدریش انگلس ۱۵۰ سال پیش بی رحمانه تحقیر کرده است.
به همین دلیل بانیان تیزاندیش فلسفه علمی (مارکسیسم ـ لنینیسم) دیالک تیک حسی و عقلی (سنسوئال ـ راسیونال) و دیالک تیک تجربی ـ نظری (امپیریکی ـ تئوریکی) را کشف، تدوین و توسعه داده اند و به مثابه شناخت افزارهای مطمئن در اختیار فقیر بلوریان و غنی بلوریان قرار داده اند.

۹

از این رو باید با به خدمت گرفتن مفاهیم، مقولات و شناخت افزارهای دیالک تیکی ـ ماتریالیستی واقعیت عینی را منعکس کرد و پس از تحمل مشقات فکری عرقریز به حقیقت عینی پنهان از نظرها دست یافت.
شناخت حقیقی نه با پرسه زدن در سطح پدیده ها، نه با بازی عوامانه با نمودهای واقعیت عینی، بلکه  با نفوذ در ذات پدیده ها میسر می تواند شود.

خود خاطره نویسی نشانه عدم بلوغ فکری است.
خاطره نویسان عمدتا کسانی اند که توان تفکر مفهومی ندارند.

ادامه دارد.