پروفسور
دکتر هانس یورگ سندکولر
فصل هفتم
ماتریالیسم
برگردان
شین میم شین
بخش
سوم
ماتریالیسم
در فلسفه کلاسیک بورژوائی فرانسه
·
ماتریالیسم مهم ترین رونق تاریخی
خود در جامعه بورژوائی را در روشنگری فرانسه داشته است.
·
مراجعه کنید به روشنگری فرانسه در
تارنمای دایرة المعارف روشنگری
1
·
ماتریالیسم فرانسه را می توان به
عنوان «ایده ئولوژی قطعی بورژوازی تقویت یابنده و مصمم به تسخیر قدرت» محسوب داشت.
·
زیرا ماتریالیسم فرانسه طبیعت را
در کانون علایق فلسفی خود قرار می دهد.
·
(تومبرگ، «ماتریالیسم دیالک تیکی و تاریخی در
تأسیس تاریخی و فلسفی اش»، ص 65، 1976)
2
ژان باتیست (معروف به دآلمبر) (1717 ـ 1783)
فیلسوف روشنگری فرانسه
ریاضی دان و فیزیک دان
از مؤلفین دایرة المعارف
·
مشخصات طرز تفکر ماتریالیستی در
دایرة المعارف دیدرو و دآلمبر که در سال 1751 منتشر شده، تحت عنوان «ناتورالیست
ها» فرمولبندی شده اند:
·
«ناتورالیست ها کسانی اند که به خدا ایمان
ندارند.
·
آنها بر آنند که فقط جوهر مادی ئی
با خواص مختلف وجود دارد.
·
جوهر برای ناتورالیست ها به همان
اندازه مهم است که طول و عرض و ارتفاع چیزها.
·
ناتورالیست ها بر آنند که در طبیعت،
همه چیز با همان جبر و ضرورت صورت می گیرند که می بینیم.
·
ناتورالیست بدین معنا مترادف است
با آته ئیست، اسپینوزیست، ماتریالیست و امثالهم.»
·
(مقاله در دایرة المعارف دیدرو و دآلمبر، تحت
عنوان «ناتورالیست طبیعت پژوه»، 1972، ص 819)
3
ژولیان لامتری (1709 ـ 1751)
پزشک، فیلسوف
پیگیرترین ماتریالیست عصر روشنگری
آثار:
«قصه
های طبیعت روح» (1745)
«انسان بمثابه ماشین» (1747)
·
لامتری همه پدیده های غیر طبیعی را
بلحاظ فلسفی بی معنی و بی اهمیت اعلام می دارد:
·
«هر آنچه که در دامن خود طبیعت پدید نیامده،
هر آنچه که پدیده طبیعی، علت طبیعی و سخن کوتاه، علم الاشیاء نباشد، فلسفه کمترین
اعتنائی بدان نخواهد داشت.
·
چنین چیزی از منبعی سرچشمه می گیرد
که بیگانه با فلسفه است.
·
از این رو، اخلاق عبارت است از ترس
نابجا از سیاست.»
·
(لامتری، «...فلسفه»، 1714، جلد 1، ص 3)
4
پل هنری تیری د
هولباخ (1723 ـ 1789)
از متفکران
رادیکال قرن هجدهم و از همکاران دید رو و دآلمبر و از مؤلفین دایرة المعارف (35 جلدی)
آته ئیست، دترمینیست و ماتریالیست
·
هولباخ از سال (1751 تا 1765)، بیش
از 400 مقاله دایرة المعارف را به رشته تحریر در می آورد.
·
(ناومن، «هولباخ و مسئله ماتریالیسم»، 1955،
ص 83، 137
·
منابع ما در ادامه مطلب بر مبنای
ترجمه همین اثر خواهد بود.)
5
·
هولباخ در این آثار خویش شاهد توسعه
ای است که ماتریالیسم می یابد.
·
هولباخ کشفیات جدید علوم طبیعی (شیمی،
فیزیک، فلزشناسی، بلورشناسی) در فرانسه را معرفی می کند و بدین طریق سبب می شود که
دایرة المعارف بزرگ فقط به آئینه دانش گرد آمده در طول تاریخ بدل نشود.
·
بلکه علاوه بر آن به بیانگر علوم
طبیعی و فنی بدل شود که پیشبرنده جامعه بورژوائی اند.
·
(راجع به توسعه علمی و فنی در قرن 18، مراجعه
کنید به ه. لی، «تاریخ روشنگری و آته ئیسم»،
1982، ص 278 ـ 298)
6
·
هولباخ در سال 1760 اعلام می دارد
که معارف موجود هنوز برای جمعبندی کلیه موجودات کفایت نمی کنند.
·
به همین دلیل ما مجبوریم که طبیعت
را قطعه قطعه مورد بررسی قرار دهیم.»
·
(ناومن، «هولباخ و مسئله ماتریالیسم»،
ص 92)
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر