میر جعفر
جوادزاده خلخالی
(سید جعفر
پیشه وری)
(1272 ـ 1326)
سیاستمدار،
روزنامه‌نگار و مبارز انقلابی کمونیست
نخست وزیر حکومت ملی آذربایجان و مؤسس فرقه دموکرات آذربایجان
از
بنیانگذاران و عضو کمیتهٔ مرکزی
حزب عدالت در باکو
از مؤسسین حزب کمونیست ایران در نخستین کنگره آن و دبیر مسئول تشکیلات این
حزب در تهران
سردبیر
روزنامه دو زبانه (
ترکی آذربایجانی ـ
فارسی ) حریت
سردبیر روزنامه
کامونیست که در ۱۹۲۰ در رشت منتشر می شد و گرداننده
اصلی روزنامه حقیقت بود که در ۱۹۲۱-۲۲ در تهران منتشر می‌شد.
ناشر روزنامه آژیر در تهران
علی گلاویژ
منبع:
دنيا، نشريۀ سياسی و تئوريک
کميتۀ مرکزی حزب تودۀ ايران
( سال سوم، دوره سوم، شماره ٨، آبان ١٣۵۵)
سرچشمه:
تارنگاشت عدالت
ویرایش از تارنمای دایرة المعارف روشنگری
·
در شهریور سال ۱۳۲۰ هنگامی‌که بساط حکومت رضاشاه در عرض یک
روز فرو ریخت و ارتش شاهنشاهی
که سالیان متمادی سران آزمندش هست و نیست ایران را بلعیده بودند، در چند ساعت شیرازه اش از هم گسیخت، برای همه
روشن شد که لاف و‌گزاف‌های چندین ساله
دوران رضاشاه در باره رسیدن «از ماهی به ماه» بی‌اساس بوده است.
1
·
حکومت رضاشاه که در دوران پر جوش و‌خروش جهان پس از
انقلاب کبیر اکتبر در واقع نقش
ترمزکنندۀ رشد مستقل، مترقی و سریع کشور را بازی کرده بود، ایرانی اسف‌انگیز از خود بر جای گذاشت:
الف
·
ایرانی تحت حاکمیت فئودال‌ها
و سرمایه‌داران
دلال، با دستگاه پوشالی حاکمیتی که به محض از دست دادن سرنیزه، به علت ضدخلقی بودنش برق‌آسا فرو پاشید.
ب
·
ایرانی غارت شده و عقب مانده و وابسته با مردمی سرکوب شده و محروم.
ت
·
ایرانی نیمه مستعمره و زايده امپریالیسم که دستگاه حاکمه رضا شاه آن در تک و پوی
ارباب یابی دست به دامان
فاشیسم درنده و ددواره دراز کرده بود.
2
·
این وضع، هر میهن پرست ایرانی را تا مغز استخوان متأثر می‌ساخت.
3
·
گروه‌ها و افراد مترقی کشور در شرایط آزادی‌های نسبی پس از شهریور مبارزه ای
را که در دوران ترور رضاشاهی فروکش کرده
بود، احیا نمودند.
4
·
در مهرگان سال ۱۳۲۰ حزب طراز نوین طبقه کارگر ایران به نام حزب تودۀ ایران و به مثابه وارث و
ادامه دهنده راه سوسیال دموکراسی
انقلابی دوران مشروطیت و حزب کمونیست ایران، که طبق قانون سیاه سال ۱۳۱۰ ممنوع شده بود، از نو تأسیس گردید.
5
·
مبارزه بر ضد فاشیسم که محور مبارزه آزادی و اسارت در سرتاسر جهان آنروزی
بود، در ایران نیز یکی از پایه های
زندگی سیاسی جامعه را تشکیل داد.
6
·
قوای ضد فاشیستی و اقشار و طبقات اجتماعی ملی و دموکراتیک حول طبقه کارگر و حزب تودۀ ایران گرد
آمدند و در سنگر مقابل آن‌ها،
فئودال‌های بزرگ، مرتجع ترین سرمایه‌داران، رجال پوسیده پس مانده «فراماسون»، برخی از امرای ارتش و عده‌ای از
روشنفکران و میرزابنویس
های دستگاه بوروکرات شاهی حول دربار متمرکز شدند.
7
·
اینان گرچه در شرایط آن روز جرأت دفاع آشکار از فاشیسم نداشتند،
ولی به بهانه ها و عناوین
مختلف بر ضد هر قدم و پدیده مترقی، استقلال طلبانه و ضدامپریالیستی در جامعه ایران با چنگ و دندان مقاومت می کردند.
8
·
طی چهار سال بعد از شهریور در این میدان نبرد، قطب ضد فاشیستی، ضد ارتجاعی و
ضداستعماری به رهبری حزب تودۀ
ایران، حزب طبقه کارگر کشور به سرعت نضج یافت و به متشکل ترین، نیرومندترین و متنفذترین جریان سیاسی و اجتماعی
ایران و سرتاسر خاورمیانه بدل شد.
9
·
پیروزی ائتلاف ضد هیتلری که اتحاد شوروی نیروی اصلی و عمده آن را تشکیل می‌داد بر
فاشیسم، آغاز دوران جدیدی را در تاریخ بشری
مژده داد.
الف
·
در کشورهای رسته از اسارت فاشیسم انقلاب‌های سوسیالیستی یکی پس از دیگری پیروز گردید.
ب
·
جنبش کارگری و کمونیستی کشورهای سرمایه داری را به تلاطم افکند.
ت
·
جهان دو میلیاردی کشورهای مستعمره و وابسته برای کسب استقلال بر ضد استعمار به پا خاست.
پ
·
بحران عمومی سرمایه داری در اعماق دومین مرحله خود فرو رفت.
ث
·
ایران از این پویه جهانشمول مستثنی نبود.
·
در ایران نیز نبردی آشتی‌ناپذیر میان ماضی میرنده و آینده شتابنده حدت گرفت.
ج
·
در مقابل خواست های استقلال طلبانه و ترقی خواهانه مردم ایران کمپانی نفت انگلیس کوشید
تا نفت ایران را همچنان غارت کند و
امپریالیسم «تازه از راه رسیده» آمریکا برای چپاول ایران وارد صحنه شد.
10
·
فئودال های «هزار فامیل» می خواستند به مکیدن خون دهقانان
ادامه دهند.
11
·
سرمایه داران دلال می‌کوشیدند جان و مال مردم ایران
را همچنان مورد معامله با
انحصارات امپریالیستی قرار دهند.
12
·
و همه اینها با هم برای اجرای این اهداف می‌کوشیدند دستاوردهای پس از شهریور
را از دست مردم ایران بگیرند و
دیکتاتوری رضاشاهی را احیاء کنند.
13
·
بویژه از بهار سال ۱۳۲۴ این مبارزه حدت خاصی گرفت و قوای
ارتجاعی ایران در جبهه وسیعی
فعالیت خود را شدت بخشیدند.
·
نمونه‌هایی از این واقعیت به شرح زیر بوده اند:
الف
·
حمله سید ضیایی ها و پلیس حکومتی در اصفهان براعضای حزب تودۀ ایران
ب
·
یورش ارتجاع در تهران و تبریز و کرمانشاه و اصفهان و شاهی و دیگر شهرها براعتصابات
و تظاهرات
ت
·
اخراج صدها کارگر انقلابی توسط شرکت نفت انگلیس از کار
پ
·
اعلان حکومت نظامی توسط صدرالاشراف در اصفهان
ث
·
استفاده از اسلحله توسط ارفع رئیس آنروزی ستاد ارتش بر ضد حزب تودۀ ایران، اتحادیه‌های کارگری و
مطبوعات آزادی خواه
ج
·
تسلیح قوای فئودال ها و خان های عشایر در نقاط مختلف بر ضد جنبش
انقلابی و ویژه نهضت دهقانی
14
·
طبقات ارتجاعی با پشتیبانی همه جانبه دولت های آمریکا و انگلیس قدرت
دولتی را در دست خود نگاه داشته
بودند و آماده می شدند تا پس از خاتمه
یافتن شرایط دوران جنگ و یا شاید قبل از آن
با یک ضربت قاطع جنبش انقلابی ایران را سرکوب و دیکتاتوری خود را احیاء کنند.
15
·
در چنین مرحله پر مسئولیت و حساس تاریخی بود که جنبش ۲۱ آذر در آذربایجان و پس از
قریب ۴۰ روز، جنبش ۲ بهمن در کردستان
عزم راسخ مردم ایران را به دفاع از آزادی و استقلال کشور اعلام نمودند.
16
·
به گفته سيد جعفر پیشه وری:
·
«فرقه‌های دموکرات آذربایجان و کردستان در دورانی به فعالیت پرداختند که مسأله حیات و
ممات جنبش آزادی ایران حل می‌شد.»
17
·
در واقع آذربایجان و کردستان در متن نهضت انقلابی
سرتاسری ایران و اوضاع بین المللی
آن روز با جنبش خود به مبارزه مردم ایران کمک کردند و نشان دادند که ایران نیز به همان راهی خواهد رفت که راه
همگانی جامعه بشری است.
18
·
آذربایجان و کردستان پایگاه جنبش انقلابی ایران آن روز
شدند.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر