دایرة المعارف فلسفه بورژوائی واپسین (11)

پروفسور دکتر مانفرد بور

برگردان شین میم شین

 فصل اول

بخش ششم

کارنامه هائی از فلسفیدن بورژوائی واپسین 

 

I

 شوپنهاور و نیچه

·       اکنون برای اثبات صحت ادعاهای خود فرازهائی از آثار  شوپنهاور و نیچه را به عنوان مشتی نمونه ی خرواری خاطرنشان می شویم:  

1

آرتور شوپنهاور

 آرتور شوپنهاور (1788 ـ 1860)

فیلسوف، نویسنده و استاد در مدارس عالی آلمان

آموزش او شامل اتیک، متافیزیک و استه تیک بوده است.

او فلسفه کانت را مرحله تدارکی فلسفه خویش می دانست.

او جهان را مبتنی بر اصل نامعقول قلمداد می کرد.

در زمینه آموزش ایده ای افلاطون و فلسفه های شرق نیز صاحب نظر بوده است.

او نماینده ایدئالیسم ذهنی و در تئوری شناخت نماینده سوبژکتیویسم بوده است.

از مهمترین نمایندگان فلسفه بورژوائی واپسین

·       «ما علنا اعلام می داریم: 

1

·       برای کلیه کسانی که دارای اراده کامل اند، آنچه که پس از نفی کلی اراده باقی می ماند، برابر با هیچ است.  

2

·       ضمنا این جهان خیلی خیلی رئال (واقعی) ما با جاده های خورشیدی و شیری اش (با کهکشان هایش)، برای کسی که از اراده روی بر تافته و به نفی آن پرداخته، برابر با هیچ است.»

·       (آرتور شوپنهاور، «جهان به مثابه اراده و تصور»، آثار ده جلدی، جلد 1، فصل 2، ص 508، (کتاب چهارم، پاراگراف 71) 1977)   

3

·       «ما بر آنیم:

·       هر کس که درک تاریخی ماهیت جهان را علیرغم ابهام ظرافت آمیز آن، امکان پذیر می داند، با شناخت فلسفی جهان از زمین تا آسمان فاصله دارد.

4

·       برای اینکه چنین فلسفه تاریخی ئی، هر چقدر هم متعالی باشد، برای تعریف و تعیین چیزها به زمان عظیمی نیاز خواهد داشت.

5

·       شیوه نگرش اصیل جهان، شیوه نگرشی است که حاضر به طرح مسائل زیر نباشد:

الف

·       جهان از کجا آمده است؟

·       (منشاء جهان. مترجم)   

ب

·       جهان به کجا می رود؟

ت

·       جهان چرا بوجود آمده است؟  

6

·       شیوه نگرش اصیل جهان، شیوه نگرشی است که همیشه و همه جا فقط مسئله زیر را طرح می کند:

·       جهان چیست؟  

7

·       به عبارت دیگر، شیوه نگرش اصیل جهان، شیوه نگرشی است که به رابطه چیزها اعتنائی نداشته باشد.

8

·       چیزها را به مثابه چیزهای شونده و زوال یابنده تلقی نکند.

9

·       شیوه نگرش اصیل جهان، شیوه نگرشی است که موضوعش به شرح زیر است:

الف

·       چیزی باشد که پس از صرفنظر از کلیه چیزها باقی می ماند.

ب

·       چیزی باشد  که در کلیه روابط نمودار می گردد، بدون آنکه به تابعیت آنها تن در دهد.

ت

·       چیزی باشد  که ماهیت همیشه همان جهان باشد.»

·       (آرتور شوپنهاور، «جهان به مثابه اراده و تصور»، آثار ده جلدی، جلد 1، فصل 2، ص 345، (کتاب چهارم، پاراگراف 53) 1977)

·       (اصطلاح «همیشه همان» از اصطلاحات محبوب احمد شاملو نیز بوده است. مترجم)  

10

·       «موضوع (ماده) تاریخ عبارت است از فرد در فردیت و تصادفیت خویش.

  

11

·       موضوع تاریخ چیزی است که یک بار بوده و دیگر نبوده است.

12

·       موضوع تاریخ درهم تنیدگی های موقتی و گذرای جهان انسانی است که بسان ابر در باد روان است.

13

·       از این نقطه نظر، موضوع تاریخ به سختی می تواند چیزی باشد که برای روح انسانی ارزش ارزیابی جدی و مشقت بار داشته باشد.

·       درست به همین دلیل که روح فانی و موقتی انسانی نمی تواند چیز فنا ناپذیری را موضوع بررسی خود قرار دهد.»

·       (موضوع تاریخ چیزی است که ماهیت همیشه همان جهان باشد.»

·       (آرتور شوپنهاور، «جهان به مثابه اراده و تصور»، آثار ده جلدی، جلد 2، فصل 2، ص 510، (کتاب سوم، پاراگراف 38) 1977)

ادامه دارد.