ارسطوئیسم

پروفسور مانفرد بور

برگردان شین میم شین

 ارسطو (384 ـ 332 ق. م.)

ارسطو از مهمترین و متنفذترین فلاسفه تاریخ است.

او اصول بیشماری را هم بنیاد نهاده و هم تحت تأثیر جدی قرار داده است.

از آن جمله اند :

تئوری علوم

منطق

بیولوژی

فیزیک

اتیک

تئوری شعر

تئوری دولت 

ارسطو دانش زمان خود را به شرح زیر طبقه بندی کرده است :

ارغنون و یا ارگانون (که بعد از مرگ او به آثار او اضافه می شود.)

علوم تئوریکی (نظری)

علوم پراتیکی (عملی)

علوم پوئه تیکی (شعری)

علوم تئوریکی به اجزای زیر طبقه بندی می شوند :

فلسفه اولین (متافیزیک)

علوم طبیعی

علوم ریاضی (مته متیک)

فلسفه اولین به اجزای زیر طبقه بندی می شود :

تئوری جوهر

تئوری اصول

تئولوژی 

·       ارسطوئیسم به سه بخش زیر اطلقا می شود:

الف

·       ارسطوئیسم به فلسفه ارسطو اطلاق می شود.

ب

·       ارسطوئیسم به توسعه، تکمیل، تغییر و احیای فلسفه ارسطو از سوی مکتب ارسطوگرا اطلاق می شود.

ت

·       ارسطوئیسم به استفاده از نظرات ارسطو از سوی فلسفه بورژوائی در قرن نوزدهم میلادی اطلاق می شود.

1

·       فلسفه ارسطو، فلسفه ای تناقضمند  بود.

2

·       تأثیرات ماندگار و چندگونه ی بعدی فلسفه ارسطو نیز تناقضمند بوده است.

3

·       ارسطوئیسم از سوی مکتب قدیم ارسطوگرا (اریستوکستوس، دمیتریوس فون فالرون، دیکالارشوس، اویدموس، تئوفراست)  با پیروی بلاواسطه از ارسطو و با برخوردی کم و بیش مقلدانه به آثار او شروع می شود و در تفاسیر ارسطوئی مکتب ارسطوگرای جدید، قبل از همه، توسط (افرودیزیاس، فون لامپ زاکوس) ادامه می یابد.

4

·       مکتب ارسطوگرای جدید در تفاسیر خود از آثار ارسطو، اصولا تفسیری عمدتا ماتریالیستی ـ پانته ئیستی ارائه می دهدم

·       مراجعه کنید به ماتریالیسم، پانته ئیسم در تارنمای دایرة المعارف روشنگری.

5

·       در مجموع، می توان گفت که مکتب ارسطوگرای جدید، آموزش ارسطو را از عناصر پانته ئیستی اش پاک می سازد:

الف

·       بدین طریق اولا نیروی محرکه ماورای طبیعی ساکن ارسطوئی باطل شمرده می شود.

ب

·       ثانیا ماهیت تله ئولوژیکی (هدفمند) فرم مردود اعلام می شود.

ت

·       ثالثا نوس (روح) الهی، بمثابه خرد انسانی عام تفسیر می شود.

6

 ابن رشد (1126 ـ 1198)

فیلسوف، پزشک، عارف

پزشک دربار مراکش

مؤلف دایرة المعارف پزشکی

مفسر آثار ارسطو

تأثیر فوق العاده ای بر اسکولاستیک مسیحی در در قرون وسطی به جا گذاشت.

همانطور که به جای ادای نام ارسطو، واژه «فیلسوف» بکار برده می شد، به جای نام او نیز واژه «مفسر» بکار می رفت.

یعقوب آناتولی (1194 ـ 1256) آثار او را از عربی به حبری ترجمه کرد.

ابن رشد منطق را تنها امکان نیل به سعادت می دانست.

منطق (ارسطو) امکان گذر از محسوسات به شناخت حقیقت را فراهم می آورد.  

منطق برای ابن رشد قانون تفکر و حقیقت بود.

اسلامیست های افراطی آثار او را کماکان مردود می دانند.

·       ابن رشدیسم در قرون وسطی، تفسیر ماتریالیستی آموزش ارسطو را تحت تأثیر مکتب ارسطوگرای جدید و قبل از همه، افرودیزیاس، آغاز می کند.

7

 پیروزی توماس فون اکوین بر ابن رشد

توماس فون اکوین میان افلاطون و ارسطو نشسته و لذا برای ابن رشد مغلوب جائی وجود ندارد.

·       اسکولاستیک (در وهله اول، آلبرتوس ماگنوس و توماس فون اکوین) عمدتا با به خدمت گرفتن عناصر ایدئالیستی فلسفه ارسطو توسعه می یابد.

·       (اسکولاستیک به تفسیر تئولوژیکی آثار ارسطو می پردازد.)

·       مراجعه کنید به اسکولاستیک، نئواسکولاستیک در تارنمای دایرة المعارف روشنگری.

 پورفیریوس (سمت راست) در گفتگو با ابن رشد

پورفیریوس (233 ـ 305)

فیلسوف اسکولاستیک آغازین

او بر خلاف پلوتین یا فلوطین ـ مؤسس نئوافلاطونیسم ـ بر ضد ارغنون ـ مجموعه آثار ارسطو در زمینه منطق ـ موضع نگرفت، بلکه به هماهنگ سازی ارسطوئیسم با افلاطونیسم پرداخت که برای نئوافلاطونیسم ارزش رهنما داشت.

او به مثابه مخالف مسیحیت و منتقد انجیل شهرت داشته است.

8

·       در فلسفه رنسانس، قبل از همه، توسط الکساندریست ها و ابن رشدیست ها، دوباره مراجعه به عناصر ماتریالیستی آثار ارسطو رواج می یابد.

9

·       فلسفه مکتبی پروتستانی (ملانشتون) و اسکولاستیک اسپانیا (سوارز)، در قرن شانزدهم و هفدهم میلادی ـ عمدتا ـ تحت تأثیر گشتاورهائی از آموزش ارسطو بوده اند.

10

 فریدریش آدولف ترندلبورگ (1802 ـ 1872)

فیلسوف آلمانی

آثار:

بررسی های منطقی

حقوق طبیعی بر پایه اتیک

·       ترندلبورگ در قرن نوزدهم میلادی، در مبارزه با دیالک تیک هگل ـ عمدتا ـ به ارسطو روی می آورد و بمثابه پیشاهنگ رجعت به ارسطو محسوب می شود.

11

·       رجعت به ارسطو در قرن نوزدهم میلادی، در فلسفه کاتولیکی تقویت می شود که تا عصر حاضر نیز ادامه دارد.

·       مراجعه کنید به  فلسفه کاتولیکی، نئواسکولاستیک، نئوتومیسم در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

پایان