این گفت و برگرفت لب از قصه، پیر ما

  سیاوش کسرائی 

(1305 ـ 1374)

(اصفهان ـ وین)

 خر در چمن

·        دریای دشت را

·        شاداب کرده شبنم و عطر گیاه خام

·        بر دیدگاه دامنه‌ ی او، لمیده است

·        چون زورقی سپید بر امواج سبزفام.

·        قوس ز سر رمیده‌ ی گوش دراز او

·        چونان دو بادبان

·        پهلو به باد داده و در راه هر نوا ست

·        اما درون دشت

·        هر چیز بی‌ صدا ست.

·        از یاد برده محنت دشنام و رنج بار

·        ـ آزاد از گزند ـ

·        دل داده بر نوازش گرمای آفتاب

·        خمیازه می‌ کشد

·        با چشم نیمخواب.

·        دم را چو بادبیزن ابریشمین کلاف

·        بر ساق و بر سرین و دل و دست می‌ کشد

·        و آنگاه عرعری

·        با هرچه ‌اش که قوت و جان هست، می‌کشد.

·        نیشی به آسمان

·        وامی‌ کند به خنده و یکباره از شعف

·        گسترده بستر علفی زرد می‌ کند

·        هی غلت می ‌زند

·        واغلت می ‌زند

·        تا خستگی خواب ز تن، طرد می‌ کند.

·        شاداب از برآمدن آفتاب و روز

·        می ‌ایستد به پا

·        آنگه به سوی بیشه‌ ی بالای تپه‌ ها

·        رومی ‌نهد به راه

·        آهسته گام می ‌زند و می‌ کند چرا.

·        مشتاق و نازکانه لب چشمه می‌ مکد

·        سیراب می ‌شود

·        می‌ بیند عکس خویش در آیینه ‌های آب

·        محو نگه در آینه‌ ی آب می‌شود:

·        «به‌به چه قامتی!

·        چه زلف و کاکلی!

·        چه سینه ‌ای، سری، نگه پرصلابتی!»  

·        رم می‌ کند ز جا

·        ورمی ‌جهد به پا

·        از خش‌ خشی که باد در آن بیشه می ‌کند

·        تصویرهای آینه آشفته می ‌شوند.

·        بعد از کمی درنگ

·        اندیشه می ‌کند:

·        «ترسم چه نابجا ست

·        کس نیست در کمین

·        این پچ‌ پچ نسیم به انبوه برگ ها ست.

·        گرگان بی‌ حیا

·        دیری‌ است کز قلمرو بی‌ انتهای ما

·        یا کوچ کرده‌اند

·        یا با تفنگ سر پُر ارباب، یک به یک

·        در خون تپیده ‌اند.

·        در بیشه گرگ نیست.

·        یک گرگ در تمامی دشت بزرگ نیست.»  

·        رو می ‌کند به دشت

·        ـ در بادبان گوش‌ درازش، همه غرور ـ

·        دل می ‌زند به سینه‌ ی امواج عطربیز

·        سنگین و پرنمود

·        ـ بالا گرفته پوزه و دُم را شکوهمند ـ

·        سر می‌ دهد سرود.

·        «در دشت گرگ ‌پرور بی ‌انتها روا ست

·        کاو را رها کنیم به آوازهای خویش

·        و اندر درازنای شب سرد دیرپا

·        پُر گل کنیم، آتش پژمرده‌ ی اجاق.»

·        این گفت و برگرفت لب از قصه، پیر ما.

پایان

سرچشمه: نوید نو
حریفی بر آن بود که این شعر کسرائی یکی از مهمترین، اندیشیده ترین و مدرن ترین اشعار او ست، بمراتب ژرفتر از بقیه اشعار او و دیگران. 
این شعر بی همتا باید تحلیل شود.