اسپینوزیسم (5) (بخش
آخر)
پروفسور دکتر مانفرد بور
پروفسور دکتر مانفرد اشتارک
برگردان شین میم شین
·
اولین اسپینوزیست های آلمانی به شرح زیر بوده اند:
الف
ماتیاس کنوتسن (1646 ـ
1674)
منتقد مذهب، آته
ئیست معروف در اروپا در عصر جدید ، آلمانی
آثار:
نامه دوستی به
دوستی
گفتگوی میزبان و
میهمان دگراندیش
·
ماتیاس کنوتسن
ب
فریدریش ویلهلم استوش (1648
ـ 1704)
فیلسوف، تئولوگ آلمانی در عصر جدید
·
فریدریش ویلهلم استوش
ت
تئودور لودویگ
لاو (1670 ـ 1740)
مذهب فیلسوف،
آزاداندیش آلمانی در عصر جدید
·
تئودور لودویگ لاو
پ
یوهان کریستیان
ادلمن (1698 ـ 1767)
نویسنده،
پیتیست، روشنگر آغازین آلمانی
·
یوهان کریستیان ادلمن
1
فریدریش هاینریش یاکوبی (1743 ـ 1819)
فیلسوف، حقوقدان، بازرگان و نویسنده آلمانی
·
اسپینوزیسم با انتشار کتاب یاکوبی
راجع به آموزش اسپینوزا (1785 میلادی) به موضوع
بحث جهان بینانه مثبت گسترده ای میان متفکران برجسته آن زمان آلمان بدل می شود و
رفته رفته از لجن پاشی های ارتجاعی تطهیر می گردد.
2
گوت هلد افرائیم
لسینگ (1729 ـ 1781)
نویسنده و شاعر
برجسته روشنگری آلمان
·
طولی نمی کشد که فلسفه اسپینوزا
به مثابه نقطه اوج توسعه فلسفی آن زمان محسوب می شود و لسینگ
می گوید که «فلسفه دیگری غیر از فلسفه اسپینوزا
وجود ندارد.»
3
یوهان ولفگانگ
گوته (1749 ـ 1832)
شاعر و عالم
علوم طبیعی ا آلمان
تألیف در زمینه
های زیر:
شعر
درام
قصه
آثار
اوتوبیوگرافیکی، استه تیکی، هنری، ادبی
همراه با شیللر
جزو کلاسیک های جمهوری وایمار
·
اسپینوزیسم درآلمان به جنبش معنوی پهناوری مبدل می شود و متفکران
برجسته ای از قبیل لسینگ، هردر، گوته به طرفداری
از آن برمی خیزند و بالاخره فیشته (تا حدودی)، اشلایرماخر و قبل از همه شلینگ
و هگل در اشاعه فلسفه خویش به اسپینوزا
استناد می جویند.
4
·
قبول نظرات اسپینوزا در
آلمان و تشکیل اسپینوزیسم آلمانی با قدرت یابی
بورژوازی آلمان در نیمه دوم قرن هجدهم پیوند تنگاتنگی داشته است.
5
·
دلیل پیوستن متفکران آلمانی به پدیده جهان بینانه مترقی ئی
مانند فلسفه اسپینوزا این است که اسپینوزیسم زمینه
اجتماعی خود را در مناسبات بورژوائی ـ کاپیتالیستی هلند
در نیمه دوم قرن هفدهم داشته است.
6
اسپینوزیسم آلمانی
·
اسپینوزیسم آلمانی حاوی دو گشتاور مهم قابل
ذکربوده است:
الف
·
متفکران آلمانی از سوئی خصلت ماتریالیستی ـ آته ئیستی فلسفه
اسپینوزا را کند می کنند.
ب
·
برخلاف ماتریالیست های فرانسه که به توسعه اسپینوزیسم می
پردازند.
ت
·
متفکران آلمانی اغلب به فلسفه اسپینوزا
چرخشی ایدئالیستی ـ عینی و دئیستی می بخشند.
پ
·
متفکران آلمانی پوسته پانته ئیستی فلسفه اسپینوزا را تقویت
می کنند و لذا عقبتر از اسپینوزا می مانند.
ث
·
از سوی دیگر، بویژه لسینگ، هردر،
گوته و بعدها هگل با تدوین ایده توسعه و تکامل طبیعی و اجتماعی (توسعه و تکامل در
طبیعت و جامعه) (ایده ای که فلسفه اسپینوزا فاقد
آن بود) در جهان بینی های خود و با اعتبار بخشیدن فراگیر بدان، از حد اسپینوزا فراتر می روند.
ج
·
تعویض صرف فرم نمودین طبیعت
در فلسفه اسپینوزا در اسپینوزیسم
آلمانی به معنی توسعه بالنده طبیعت و انسان
مطرح می گردد.
مراجعه کنید به پانته ئیسم
و ماتریالیسم در تارنمای دایرة المعارف روشنگری
پایان
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر