خاصیت (مشخصه) (2) (بخش آخر)

پروفسور دکتر گونتر کروبر

برگردان شین میم شین

7

خاصیت و مشخصه ماهوی

·        خواص و مشخصات هر چیز را که با تعویض سیستم مختصات، یعنی در چارچوب تأثیرات متقابل با چیزهای مختلف دیگر، تغییر پیدا نمی کنند و ثابت می مانند، خواص و مشخصات ماهوی و یا کیفیات آن چیز می نامند.

8

خاصیت و مشخصه و کیفیت

·        مفهوم خاصیت و مشخصه با مفهوم کیفیت یکی نیست:

الف

·        مفهوم خاصیت و مشخصه دامنه دارتر از مفهوم کیفیت است.

ب

·        چون مفهوم خاصیت و مشخصه هم خواص و مشخصات ماهوی را و هم خواص و مشخصات غیرماهوی را در بر می گیرد.

ت

·        تمیز خواص و مشخصات ماهوی از غیرماهوی از اهمیت معرفتی ـ نظری (تئوریکی ـ شناختی) بی واسطه ای برخوردار است.

پ

·        ادراکات بی واسطه نمی تواند به ماهیت چیزها راه یابند.

ث

·        تنها خواص و مشخصات ظاهری چیزها هستند که ما بطور بی واسطه قادر به شناخت شان هستیم.

ج

·        تمیز خواص و مشخصات ماهوی از غیرماهوی  تنها پس از امتحان تغییرناپذیری خواص و مشخصات امکان پذیر می گردد.

ح

·        کیفیت بمثابه خاصیت و مشخصه ماهوی هر چیز نمود ماهیت آن چیز است.

خ

·        بنابرین، شناخت هر چیز از ادراک خواص و مشخصات خارجی آن چیز آغاز می شود، به شناخت خواص و مشخصات ماهوی آن چیز و سپس به شناخت ماهیت درونی آن چیز می رسد. 

9

اکستن سیون

·        اکستن سیون هر خاصیت و مشخصه ای به دامنه طبقه ای از چیزها اطلاق می شود که حاوی این خاصیت و مشخصه اند.

الف

·        بر مبنای اکستن سیون خواص و مشخصات می توان میان خواص و مشخصات عام و خاص تفاوت قائل شد.

ب

·        البته این تقسیم بندی به سبب رابطه دیالک تیکی میان عام، منفرد و خاص نسبی است.

·        مراجعه کنید به دیالک تیک منفرد (عام) و خاص در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

10

اینتن سیون

·        از اینتن سیون هر خاصیت و مشخصه وقتی سخن می رود که چیزی بتواند آن خاصیت و مشخصه را به درجات مختلف داشته باشد، یعنی خاصیت و مشخصه بطور کمی قابل اندازه گیری باشد، مثلا درجه حرارت، سرعت و غیره چیزی.

الف

·        مفهوم اینتن سیون با مفهوم بعد هر خاصیت و مشخصه در پیوند تنگاتنگ قرار دارد:

1

·        خاصیت و مشخصه صفربعدی و یا نقطه ای فاقد اینتن سیون است، یعنی از هیچ نظر نمی تواند خود را بطور کمی تغییر دهد:

·        مثلا خاصیت و مشخصه مادی بودن، پدر بودن و غیره.

2

·        خاصیت و مشخصه تک بعدی فقط در یک جهت می تواند تغییر کمی پیدا کند:

·        مثلا طول، جرم، وزن و غیره.

3

·        خاصیت و مشخصه دو بعدی، سه بعدی، چند بعدی می تواند اینتن سیون خود را دو، سه و یا چند بار تغییر دهد:

·        رنگ ـ به عنوان مثال ـ  خاصیت و مشخصه چند بعدی است، چون اینتن سیون آن می تواند بلحاظ  روشنی، وضعیت طیفی، وضوح و غیره تغییر یابد.

4

 

·        در ریاضیات، خواص و مشخصات خطی بوسیله اسکالار نشان داده می شود.

5

·       در ریاضیات،  خواص و مشخصات چند بعدی بوسیله بردارها (ضد اسکالارها)  و تنسورها نشان داده می شوند.

 تنسورها 

 مراجعه کنید به کیفیت، قانون گذار از تغییرات کمی به تغییرات کیفی در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

پایان