دیالک تیک تفاوت و هویت (5)

هویت (2)

پروفسور گونتر کروبر
برگردان شین میم شین

• اگر چه در فلسفه یونان باستان، اصل هویت بطور صریح فرمولبندی نشده، اما علیرغم آن می توان نظریات ماهیتا متفاوتی را در باره مفهوم هویت پیدا کرد:

1
هراکلیت

هراکلیت (550 ـ 480 ق. م.)

فیلسوف ماقبل سقراطی یونان
افق فلسفی هراکلیت:
تجربه و دانش
شدن و فنا شدن
وحدت و تضاد
کاینات و آتش
واژه و روح
دولتشهر و حقوق مدنی
انسان و خدا
عقل و جهل
جملات قصار:
در هیچ رودی نمی توان دو بار شنا کرد!
مبارزه، پدر همه چیزها ست!

• هراکلیت هویت را به شرح زیر تلقی می کرد:

الف

• بمثابه وحدت دو شقه

ب

• بمثابه هویتی که آبستن تفاوت است.

ت

• بمثابه هویت متحرک و تضادمند.

2
پارمنیدس

پارمنیدس اهل الئا (540 ـ 483 ق. م.)
فیلسوف یونان باستان
از شاگردان سنوفانس
مؤسس مکتب الئات
مؤسس تئوری شناخت

• پارمنیدس ـ بر خلاف هراکلیت ـ تنها به وجود «وجود لایتغیری» باور دارد که دارای مشخصات زیر است:

الف

• ابدی است.

ب

• مطلق و عاری از تفاوت است.

ت

• در هویت (یکسانی) با خویشتن خویش است.

پ

• شدن توسعه را مستثنی می دارد.

3
ارسطو

ارسطو (384 ـ 332 ق. م.)
ارسطو از مهمترین و متنفذترین فلاسفه تاریخ است.
او اصول بیشماری را هم بنیاد نهاده و هم تحت تأثیر جدی قرار داده است.
از آن جمله اند :
تئوری علوم
منطق
بیولوژی
فیزیک
اتیک
تئوری شعر
تئوری دولت
ارسطو دانش زمان خود را به شرح زیر طبقه بندی کرده است :
ارگانون (که بعد از مرگ او به آثار او اضافه می شود.)
علوم تئوریکی (نظری)
علوم پراتیکی (عملی)
علوم پوئه تیکی (شعری)
علوم تئوریکی به اجزای زیر طبقه بندی می شوند :
فلسفه اولین (متافیزیک)
علوم طبیعی
علوم ریاضی (مته متیک)
فلسفه اولین به اجزای زیر طبقه بندی می شود :
تئوری جوهر
تئوری اصول
تئولوژی

• ارسطو جنبه منطقی هویت را عمده می کند:
• او بر بنیان اصل منطقی قانون تناقض ممنوع شرط ضرور تفکر درست را در آن می داند که هر مفهوم موجود در هر قضاوت و یا استنتاج تنها به معنای واحدی و یا به معنی ثابتی مورد استفده قرار گیرد.

• (این نقطه نظر ارسطو خیلی اندیشیده، سنجیده و رهگشا ست. مترجم)

• (قانون تناقض ممنوع، به قانون منطق صوری اطلاق می شود که ارسطو فرمولبندی کرده و بنا بر آن، احکام متناقض نمی توانند حقیقی باشند.
• «حکم الف و نفی آن نمی توانند هر دو همزمان حقیقی باشند.»
• مثال:
• حسن سیاه پوست است.
• حسن سفید پوست است. مترجم)

مراجعه کنید به قانون تناقض ممنوع در ترانمای دایرة المعارف روشنگری

ادامه دارد