آشنائی با انواع مختلف شعور (2)

شعور اجتماعی (2)

پروفسور دکتر ولفگانگ پطر ایش هورن
برگردان شین میم شین

• مفهوم «شعور اجتماعی» نتیجه یک انتزاع پربار نظری و عملی از کلیه جنبه های منفرد حیات اجتماعی است.

• حیات اجتماعی به دو بخش به شرح زیر تقسیم می شود:

الف

• وجود اجتماعی یعنی روند عملی و مادی حیات اجتماعی

ب

• شعور اجتماعی یعنی روابط ایدئولوژیکی.

1

• آزمون میلیون ها باره ی عملی، ما را به این نتیجه قطعی و اصولی می رساند که وجود اجتماعی مقدم بر شعور اجتماعی و تعیین کننده آن است.

2

• بدین طریق، بنیان نظری (تئوریکی) عامی برای بررسی شعور اجتماعی و فونکسیون های آن پدید می آید.

3

• این بنیان نظری، نظریات اجتماعی مردم را بر بنیان عناصر زیرین توضیح می دهد:

الف

• بر بنیان مناسبات مادی اجتماعی آنها

ب

• بویژه بر بنیان مواضع طبقاتی عینی آنها

ت

• بر بنیان تضادهای طبقاتی عینی و منافع طبقاتی عینی آنها.

4

• این بنیان نظری نظریات اجتماعی مردم را در پراتیک اجتماعی مورد مطالعه و بررسی قرار می دهد وخود همزمان بمثابه ابزار تئوریکی فعال برای تشکیل شعور مترقی، دموکراتیک و سوسیالیستی توده های زحمتکش عمل می کند.

5

• به قول لنین، «مهمترین وظیفه بشریت عبارت است از درک این منطق عینی تکامل اقتصادی (تکامل وجود اجتماعی) در خطوط اساسی عام آن و انطباق حتی الامکان روشن، دقیق و انتقادی آن بر شعور اجتماعی خود و شعور اجتماعی طبقات مترقی کلیه کشورهای سرمایه داری.»
• (کلیات لنین، جلد 14، ص 328 ـ 329 )

6

• شعور اجتماعی وجود خودآگاه است.

• (یعنی شعور اجتماعی عبارت است از وجود اجتماعی شناخته شده.
• وجود اجتماعی از کله اندینشده گذشته، انعکاس یافته.
• مترجم)

7

• وجود اجتماعی انسان ها عبارت است از روند حیاتی عملی و اجتماعی آنها.

• وجود اجتماعی بیانگر همزمان دو نوع از مناسبات انسان ها ست:

الف

• مناسبات انسان ها با طبیعت (نیروهای مولده)

ب

• مناسبات انسان ها با یکدیگر (مناسبات تولیدی)

8

انعکاس

• شعور اجتماعی اما از نقطه نظر تئوری اجتماعی و تاریخی ـ فلسفی مارکسیسم ـ لنینیسم و از نقطه نظر پراتیک انقلابی به شرح زیر است:

الف

• شعور اجتماعی اولا انعکاس فکری یک فرماسیون اجتماعی ـ اقتصادی است.

ب

• شعور اجتماعی ثانیا انعکاس فکری مناسبات تولیدی و مناسبات طبقاتی است.

ت

• شعور اجتماعی ثالثا انعکاس فکری جایگاه انسان ها در هر جامعه مشخص است.

9

• این انعکاس فکری همواره بنا بر منافع اجتماعی و طبقاتی صورت می گیرد و خادم تحقق و اجرای آنها ست.

• (از آنجا که وجود اجتماعی انسان ها متفاوت است، بنابرین، انعکاس فکری وجود اجتماعی، یعنی شعور اجتماعی نیز متفاوت خواهد بود.
• از این رو ست که طرز تفکر در کاخ و کوخ متفاوت است.
• چون وجود اجتماعی کاخ نشین با کوخ نشین متفاوت است. مترجم)

ادامه دارد