استالینیسم چیست؟ (22)

دیالک تیک نمود و بود (پدیده و ماهیت)

پروفسور دکتر ورنر هوفمن (1922 ـ 1969)
برگردان میم حجری

4
نمود و بود (پدیده و ماهیت)

• توخالی و مثله کردن روابط دیالک تیکی نیز خود را در رابطهء تفکر استالینیستی با عناصر شعور تجربی و تئوریکی نمایان می سازد.
• ماهیت واقعیات امور، نه آنسان که مارکس ببرکت تحلیل پدیده های مورد نظر تعیین می کرد، بلکه بمثابه چیزهای حاضر و آماده و تام و تمام تلقی می شود و در فرم «قوانین» کلیشه ای و ثابت در زرادخانه استالینیستی مطرح می گردد.

• مراجعه کنید به دیالک تیک نمود و بود، دیالک تیک پدیده و ماهیت در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

• این طرز تفکر پی آمدهای زیرین را به دنبال آورده است:

پی آمد اول

• وقتی که محتوای هر چیز و تفسیر و ارزیابی آن معلوم از قبل تلقی شود و فرمولوار در اختیار متفکر گذاشته شود، پدیده های جهان تجربی بطور اوتوماتیک بی ارج و ارزش می گردند.
• پدیده ها دیگر نه بمثابه مواد لازم برای کار پرمشقت و خلاق تئوریکی پیاپی نو شونده، بلکه بمثابه چیزهای فرعی تصویرگونه متغیری در می آیند، که در بهترین حالت، بدرد تأیید براهین معلوم از قبل می خورند.

پی آمد دوم

• بی اعتبارسازی امپیری، یعنی بی اعتبار سازی متدی که معارف علمی را از تجارب بشری استخراج می کند، با کردوکارهای منفی زیر انطباق دارد:

الف

• با اکلکتیسیسم در انتخاب فاکت ها و اسناد و مدارک

• مراجعه کنید به اکلکتیسیسم در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

ب

• با اکلکتیسیسم در طرح و تفسیر فاکت ها

ت

• با برقرارسازی روابط فوق العاده سست علی (علت و معلولی) میان گشتاورهای انتخاب شده از واقعیت

• مراجعه کنید به دیالک تیک علت و معلول در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

پ

• با صرفنظر کردن از اولین الزامات هر علمیتی، یعنی در نظر گرفتن همه جانبه چیزها


• (اکلکتیسیسم بطور کلی عبارت است از آمیختن مکانیکی عناصر فکری مختلف با هم.
• ما زمانی با اکلکتیسیسم فلسفی سر و کار داریم که کسی تئوری ها، نظرات و قبل از همه عناصر و تزهای سیستم ها و جریانات فلسفی مختلف را بدون تلاش در جهت ترکیب خلاقانه آنها و بدون بر طرف کردن تناقضات منطقی آنها، با هم مخلوط کند و سیستم من در آوردی «جدیدی» را بوجود آورد. مترحم)

پی آمد سوم

• پیآمد بعدی عبارت است از گردآوری مخلوطی از تفاسیر ماهوی و احکام تجربی.

• بدین طریق، ارزش های زیر که ماهیت جامعه پرولتری را تشکیل می دهند، بمثابه واقعیت تجربی و امپیریکی بلاواسطه تلقی می شوند :

الف

• «هومانیسم سوسیالیستی»

• مراجعه کنید به سیر و سرگذشت هومانیسم در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

ب

• «توسعه و شکوفائی حقوق خلقی»

ت

• «توسعه همه جانبه شخصیت کلی»

• خطوط خودویژه و تکرار شونده ای از این قبیل در تفکر استالینیستی نمی توانست نهایتا بر انتظاراتی که از متفکران منفرد می رفت، بی تأثیر بماند و نتیجتا سیمای روشنفکران را تعیین نکند.

• از آنجا که برای محققین ـ در حول و حوش علوم اجتماعی ـ در هر حال، فقط تصویرسازی امپیریکی از «قوانین» از قبل تعیین شده و از کلیشه های آموزش (استالینیستی) و لذا وظیفه پاورقی نویسی باقی می ماند، شیوه برخوردی توسعه یافت و رایج شد که می تواند پوزیتیویسم مارکسیستی نامیده شود.

• (پوزیتیویسم جریان ایدئالیستی ـ ذهنی و ماهیتا اگنوستیسیستی فلسفه بورژوائی در قرن 19 و 20 بوده است.
• نام «پوزیتیویسم» ـ بمعنی محدود کلمه ـ برای نامیدن موضعگیری اساسی معرفتی ـ نظری و متدئولوژیکی ئی بکار می رود که تنها دسترس پذیرها را، یعنی حقایق امور «مثبت» (قابل ادراک) حاصله از طریق مشاهده را منبع و سرچشمه هر شناختی می داند. مترجم)

• مراجعه کنید به پوزیتیویسم، پوزیتیویسم منطقی، نئوپوزیتیویسم در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

• وظیفه دانشمندان تحت سلطه استالینیسم ـ ظاهرا ـ عبارت بود از پر کردن چارچوب داده شده با مواد منتخب.
• آن سان که به درد تأیید حتی دلایل ادعا شده نمی خورد.

• دستیاری فکری ئی که از کارآئی خلاق خالی بود و اصولا ایمان و تبحر خاصی لازم نداشت و می توانست توسط متخصصین حاضر به یراق عملی شود.

• محققین منفرد بمثابه مدیر مواد آموزشی عمل می کردند.

خویشاوندی آنها را با تیپ بوروکراتیک روشنفکریت اداری از فرسنگ ها می شد، تشخیص داد.

ادامه دارد