اتیک (اخلاق) (12)

اتیک رنسانس و هومانیسم
پروفسور ماتیاس کلاین
برگردان شین میم شین

توماس مور (1478 ـ 1535)

دولتمرد انگلیسی
از سوسیالیست های اوتوپیکی
مؤلف کتاب معروف به اوتوپی (1516)
از قدیسین و شهدای کلیسای کاتولیک روم
در آثار اوتوپیکی توماس مور و کامپانللا که محتوای انتقاد از کاپیتالیسم دارند، کار ـ بمثابه شالوده زندگی انسانی ـ ارزش اتیکی مهمی کسب می کند.

10
اتیک رنسانس و هومانیسم

• اتیک فلسفی، یعنی اتیک مبتنی بر رابطه متقابل انسان و جامعه در عصر رنسانس و هومانیسم ، در مبارزه با عناصر زیرین وارد صحنه می شود:

الف

• در مبارزه بر ضد تئولوژیزه کردن اتیک.
• یعنی در مبارزه با پوشاندن جامه فقه بر اتیک

ب

• در مبارزه بر ضد زیر یوغ حاکمیت مطلق کلیسای پاپی قرون وسطی کشیدن شخص انسان، که بطور تئولوژیکی توجیه می شد.

ت

• هومانیست های رنسانس با آگاهی تمام، اتیک فلسفی یونان را ادامه می دهند.

پ

• هدف اتیکی اصلی آنها عبارت است از تشکیل مجدد استقلال و آزادی معنوی و اخلاقی شخصیت انسانی.

ث

• با تشکیل سرمایه داری آغازین در قرن 15 ـ 16 میلادی، فرم های تند و تیز مبارزه ایدئولوژیکی بر ضد حاکمیت فئودالی ـ استبدادی و بر ضد توجیه ایدئولوژیکی آن بوسیله تئولوژی توسعه می یابند.

1
اتیک توماس مور و کامپانللا

توماسو کامپانللا (1568 ـ 1639)
فیلسوف، شاعر، سیاستمدار ایتالیائی
طراح اوتوپی «دولت آفتاب» (1602)
اوتوپی «دولت آفتاب» بر اساس نقطه نظرهائی از منابع زیر طراحی شده است:
سلطنت جهانی اسپانیا
کاتولیسیسم
سوسیالیسم (نفی مالکیت خصوصی)
فلسفه دولت افلاطون (همبود زنان، حاکمیت دانایان، فلاسفه، جمهوری فرهیختگان )

الف

• در آثار اوتوپیکی توماس مور و کامپانللا که محتوای انتقاد از کاپیتالیسم دارند، کار ـ بمثابه شالوده زندگی انسانی ـ ارزش اتیکی مهمی کسب می کند.
• این گشتاور نوینی در تاریخ اتیک بوده است.
• در اتیک یونانی مسئله کار مولد ـ صرفنظر از اشارات مختصری که در کینیسم و استوئیسم صورت گرفته ـ جا و مقام خاصی نداشته است.
• اما در دولت آفتاب کامپانللا ، کار بمثابه عالی ترین افتخار شهروندان محسوب می شود.

2
اتیک جوردانو برونو

جوردانو برونو (1548 ـ 1600)
فیلسوف، شاعر و کشیش انقلابی و پرشور ایتالیائی
که از سوی تفتیش عقاید کلیسای کاتولیک به مرگ در تل آتش محکوم شد.
نظریات اتیکی جوردانو برونو در مبارزه بر ضد اتیک تئوسانترال و دگم های اخلاقی کلیسای کاتولیک از اهمیت چشمگیری برخوردارند.

او از حقانیت اخلاقی مبارزه عقل بر ضد عرفانگرائی مذهبی و بر ضد اوتوریته کلیسا سخن می راند و از آن با شناخت علمی مبتنی بر حقیقتگروی به دفاع برمی خیزد.

الف

• نظریات اتیکی جوردانو برونو در مبارزه بر ضد اتیک تئوسانترال (خدامرکز) و دگم های اخلاقی کلیسای کاتولیک از اهمیت چشمگیری برخوردارند.

ب

• برونو نظریات اتیکی خود را در کتابی تحت عنوان «عشق، شور قهرمانانه و زندگی فردی» مطرح می سازد.

ت

• برونو از حقانیت اخلاقی مبارزه عقل بر ضد عرفانگرائی مذهبی و اوتوریته کلیسا سخن می راند و از آن با شناخت علمی مبتنی بر حقیقتگروی به دفاع برمی خیزد.

پ

• برونو ضمنا به انتقاد سرسختانه از پارازیتیسم و فساد اخلاقی طبقه حاکمه دست می زند.

3
اتیک میشل مونتاین

میشل مونتاین (1533 ـ 1592)
سیاستمدار، فیلسوف و مؤسس ئسه ئیستیک

• تلاش برای آزاد سازی اتیک از قید و بند تئولوژی در آثار مونتاین ـ فیلسوف فرانسوی ـ بطرز مستدلی به چشم می خورد.
• او با تردید فلسفی بر ضد دگم های جامد و خشک اسکولاستیک فئودالی و بر ضد تظاهر و تزویر اخلاق مذهبی برمی خیزد.
• مونتاین با اتکاء بر اتیک اپیکوری، بمثابه آماج اتیکی، ایدئال شخصیت آزاد از قید و بند فئودالی و یوغ معنوی تئولوژی را مطرح می سازد و آماج فرد آزاد را در لذت معنوی می داند.

4
اتیک شارون

• شارون به پیروی از معلم خود ـ مونتاین ـ خواهان جدائی اتیک از تئولوژی می شود.
• او شالوده اخلاق را در قوانین طبیعی و در «لذت واقعی» از زندگی انسانی می داند، زندگی ئی که بر طبق قوانین طبیعی و «عقل سالم بشری» استوار شده است.

ادامه دارد