۱۳۹۰ بهمن ۱, شنبه

تمرین تفکر مفهومی (4)

شین میم شین
این در طبیعت تفکر فلسفی است که به هرآنچه که بطور بیواسطه وجود دارد، قناعت نکند، خود را در چارچوب تاریخی و اجتماعی صرف موجود محدود نسازد، بلکه چارچوب موجود را درهم بشکند، از آن پا فراتر نهد، بیندیشد و وارد خطه کلیت و اعتبار عام شود.

سعدی
( گلستان با ب دوم، ص 72 ـ 74 )
عنفوان شبابم غالب آمدی و هوی و هوس طالب.


• سعدی در این حکم از غلبه نوجوانی و طلب هوی و هوس سخن می گوید.

• او با رئالیسم شگرفی، دیالک تیک وجود و شعور را به شکل دیالک تیک عنفوان شباب بسط و تعمیم می دهد و ضمنا، دیالک تیک غریزه و عقل را به خاطر خواننده خطور می دهد.

• چرا؟

• چرا و به چه دلیل ما به این نتیجه می رسیم؟

• نوجوانی (وجود) با کم تجربگی و کمدانی (شعور) توأم است:

• نوجوانی، دیالک تیکی از وجود و شعور است!
• نوجوانی، دیالک تیکی از وجود حقیر و شعور فقیراست!

• سعدی شاید خود به محتوای غنی حکم خود واقف نباشد.


• وجود و شعور همیشه دست در دست و شانه به شانه با هم می روند و در دیالک تیک وجود و شعور نقش تعیین کننده از آن وجود است.

• بیدلیل نیست که سعدی با غلبه عنفوان شباب (وجود، ماده) سخن آغاز می کند و به طلب هوی و هوس (شعور، روح) می رسد.

• این پاسخ ماتریالیستی صریح از سوی شیخ بی نظیر شیراز به مسئله اساسی فلسفه است:

• ماده بر روح و یا وجود بر شعور مقدم است و نقش تعیین کننده در چارچوب دیالک تیک یادشده از آن ماده و یا وجود است.
• ماتریالیسم همین است!
• ماتریالیسم که شاخ و دم ندارد!

• سعدی اما در عین حال دیالک تیک غریزه و عقل را به شکل دیالک تیک طلب هوی و هوس و غلبه عنفوان شباب بسط و تعمیم می دهد و از قدر قدرتی غریزه دفاع می کند، بویژه انجا که به سبب نوجوانی، عقل بی رمق و ناتوان است.
• غرایز طبیعی «مثل غول از بطری رها گشته» (یدالله مفتون امینی) دست به طغیان می زنند و نه تنها سدها و بندهای هنجاری و اخلاقی، بلکه حتی عقل را از سر راه خود می روبند و به پیش می تازند.
• غرایز طبیعی میلیون ها سال قبل از هنجارها، اخلاق و عقل پدید آمده اند و تکامل یافته اند تا مددکار همیشگی و وفادار هر موجود زنده باشند.

• هنجارها، اخلاق و عقل پدیده های اجتماعی و نوین اند.

• در دیالک تیک غریزه و عقل، نقش اصلی و تعیین کننده از آن غریزه است.
• بدون غرایز طبیعی، وجود انسانی حتی یک لحظه نمی تواند تضمین شود.

پایان

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر