استالینیسم چیست؟ (6)

طرح از طراح محترم مجله هفته است!

پروفسور دکتر ورنر هوفمن (1922 ـ 1969)
برگردان میم حجری

بخش دوم
انتظارات کلاسیک های مارکسیسم

2
قسمت دوم

• با این انتظارات، ارزیابی فونکسیون های سه گانه دیکتاتوری پرولتاریا از سوی مارکس و انگلس انطباق داشت:

1
فونکسیون اول

• در هر کشور سرمایه داری پیشرفته، اقشار متوسط جامعه نیز به پرولتر بدل خواهند شد و تراکم و تمرکز سرمایه، برخورداران واقعی نظام کهنه را به اقلیتی بی دورنما و بی امید بر خروج از بن بست بدل خواهد ساخت.
• از این رو، مارکس و انگلس برای فونکسیون دیکتاتوری پرولتاریا مبنی بر سرکوب طبقه سرنگون شده، اهمیت زیادی قائل نمی شوند.

2
فونکسیون دوم

• از آنجا که قدرت دولتی در مهمترین کشورهای صنعتی ـ تقریبا همزمان ـ به دست کارگران می افتد و تحول بنیادی، همه این کشورها را یکی پس از دیگری در بر می گیرد، بنابرین، مارکس و انگلس به فونکسیون خطرستیزی قدرت دولتی جدید و به پاسداری و حراست از آن در قبال مداخلات خارجی نیز بهای زیادی نمی دهد.

3
فونکسیون سوم

• مارکس و انگلس بدین طریق، از همان آغاز، به وظیفه مثبت دیکتاتوری پرولتاریا، یعنی به توسعه و تکمیل مداوم و لاینقطع دموکراسی پرولتری نقش اصلی محول می کنند.

• «اولین اکت، که دولت در آن، واقعا به مثابه نماینده کل جامعه وارد صحنه می شود، یعنی تصاحب وسایل تولید به نام جامعه، در عین حال، آخرین اکت مستقل آن، بمثابه دولت (بمثابه دستگاه حاکمیت. ورنر هوفمن) خواهد بود.»
• (انگلس، «آنتی دورینگ»، کلیات مارکس و انگلس، جلد 20، ص 262)

• اکنون، دیدن این مسئله دشوار نیست که عناصری از آموزش کلاسیک دیکتاتوری پرولتاریا که دارای خصلت انتظارات تاریخی بوده اند، تحقق نیافته اند.

• تجربه قرن ما نشانگر نه فقط نوع خاصی از دیکتاتوری پرولتاریا، یعنی نوع استالینیستی آن است، بلکه علاوه بر آن، حاکی از فرم های جدیدی از جامعه گذار سوسیالیستی با خصلت کم و بیش دیکتاتوری اش، مثلا در چین، یوگوسلاوی و کوبا بوده است.

• از این رو ست که جامعه شناسی باید ـ امروز ـ در راه تئوری جامعه گذار گام گذارد.

ادامه دارد