۱۳۸۹ اسفند ۱۰, سه‌شنبه

سیر و سرگذشت ایدئالیسم و ماتریالیسم (6)


نیکولای گاوریلویچ چرنیشفسکی (1828 ـ 1889)
نویسنده، منتقد ادبی، انقلابی، ژورنالیست
از دموکرات های انقلابی روس

پروفسور مانفرد بور
پروفسور وینفرید شرودر
پروفسور ورنر شوفن هاور
برگردان شین میم شین

3
ماتریالیسم قرن هجدهم

• مراجعه کنید به ماتریالیسم فرانسه

4
ماتریالیسم قرن نوزدهم

فلسفه ماتریالیستی ما قبل مارکسیستی، در فلسفه فویرباخ و دمکرات های انقلابی روس به حد اعلای بلوغ خود می رسد.
• فویرباخ، نظریه پرداز اقشار دمکراتیک بورژوازی آلمان، در دوره انقلابی سال 1848 میلادی، در مبارزه بر ضد سیستم های ایدئالیستی فلسفه کلاسیک آلمان (بویژه هگل) و در مبارزه بر ضد ایدئولوژی مذهبی دولت فئودالی مطلقه، به نوسازی دستاوردهای ماتریالیسم قرن هفدهم و هجدهم میلادی اقدام می کند.

• فویرباخ فرمی از ماتریالیسم آنتروپولوژیکی بوجود می آورد که در مقایسه با ماتریالیسم مکانیکی قرن هجدهم میلادی دارای امتیازات زیرین بوده است:

1

• دارای طبیعت نگری ماتریالیستی توسعه یافته تری بوده است.

2

• انسان را بمثابه عالی ترین موجود طبیعت قلمداد کرده است و لذا تحول شایسته انسانی زندگی زمینی (بمثابه تنها شیوه هستی انسانی) و روابط میانانسانی انسانها را به مهمترین موضوع فلسفیدن ارتقا داده است.

• ماتریالیسم آنتروپولوژیکی قبل از همه به سبب انسانتصویر و جامعه ـ تصویر اجتماعی بی تمایز خود و به سبب پایگاه طبقاتی بورژوائی خویش (فویرباخ نماینده تمایلات جناح چپ و بورژوائی ـ دمکراتیک در سال های تدارک انقلابات 1848 ـ 1849 میلادی در آلمان بوده) اصولا نمی تواند از محدودیت های متافیزیکی، خطوط انفعالی و ناپیگیری های ایدئالیستی ماتریالیسم دوران پیشین پا فراتر گذارد.

• فلسفه فویرباخ، در قرن نوزدهم، نقش مهمی در دفاع از جهان بینی ماتریالیستی و در تبلیغ آن ایفا کرده و در زمینه انتقاد از مذهب و انتقاد معرفتی ـ نظری (یعنی بلحاظ تئوری شناخت) از ایدئالیسم خدمات ارزنده ای ادا کرده است.
• فلسفه فویرباخ یکی از منابع تئوریکی مهم ماتریالیسم دیالک تیکی بوده است.

5
ماتریالیسم علوم طبیعی

• ماتریالیسم علوم طبیعی (به انضمام ماتریالیسم فیزیولوژیکی و یا ماتریالیسم «عامیانه» فوگت، موله شوت، بوشنر) که در مونیسم هه کل در قرن نوزدهم به نقطه اوج خود می رسد، ماهیتا تحت تأثیر مبانی فکری فویرباخی و پوزیتیویستی قرار داشته است.

6
ماتریالیسم در فلسفه دمکرات های انقلابی روس


ویساریون گریگوریویچ بلینسکی (1811 ـ 1848)
فیلسوف، منتقد ادبی، زبانشناس، ژورنالیست روسی
از دموکرات های انقلابی روس

ماتریالیسم ما قبل مارکسیستی آن دوره در فلسفه دمکرات های انقلابی روس (بلینسکی، هرتسن، دوبرولیوبف، چرنیشفسکی) خطوط انفعالی خود را عمدتا از دست می دهد و به ابزار مبارزه انقلابی دمکراسی خرده بورژوائی ، بویژه به ابزار مبارزه رهائی بخش دهقانان بر ضد فئودالیسم مبدل می شود.

• دمکرات های انقلابی روس در تئوری فلسفی خود به درک پایه ای ماتریالیسم دیالک تیکی نزدیک می شوند، ولی به قول لنین، «نمی توانند به ماتریالیسم تاریخی دست یابند» که دلیلش قبل از همه عقب ماندگی اجتماعی روسیه، در قرن نوزدهم میلادی بوده است.

• مراجعه کنید به دمکرات های انقلابی روس

ادامه دارد

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر