مدل

 

پروفسور دکتر 

ولفگانگ ایشهورن

اریش هان
مانفرد پوشمن
روبرت شولتس
هورست تاوبرت

و

دهها تن دیگر
(۱۹۶۹)

برگردان
شین میم شین  

۱

·    مدل یک واژه لاتینی است و به معانی زیر به کار می رود:

الف

۱

·    مدل به پدیده ای و یا به اوبژکتی اطلاق می شود که در آن، خطوط ماهوی پدیده ها و یا اوبژکت های طبقه مربوطه تجسم می یابند و نمودار می گردند.

۲

·    مدل الگوی پدیده ها و یا اوبژکت های طبقه مورد نظر است.

·    مثلا مدل بنیادی سوسیالیسم

ب

۱

·    مدل به بازتولید مصنوعی پدیده ای و یا اوبژکتی با وسایل معرفتی و یا فنی اطلاق می شود که برای پژوهش اوبژکت بازتولیدگشته  و یا برای پژوهش رفتار آن مورد استفاده قرار می گیرد.

۲

·    مدل بدین معنا عبارت است از اوبژکت مادی و یا فکری مصنوعی که به واسطه آن اوبژکت پژوهش (موضوع پژوهش) مدل سازی (مدلاسیون) می شود.

۳

·    این عملیات جانشینی و جایگزینی  اوبژکت های پژوهش (موضوع پژوهش) در مواردی صورت می گیرند که  پژوهش خود اوبژکت مورد نظر در مرحله توسعه معین تئوری و پراتیک دشوار باشد و یا نتایج حاصله از شناخت اوبژکت مورد نظر، برآورنده حوایج پراتیک نباشند.

۴

·    مدل این فونکسیون معرفتی را ایفا می کند.

·    برای اینکه مدل به برکت انطباق معین میان عناصرش و روابطش از سویی و به برکت عناصر و روابط اوبژکت پژوهش از سوی دیگر، جای اوبژکت مدل سازی شده را می گیرد و آن را نمودار می سازد.

 

۵

·    درجه و خصلت این انطباق با روند تجرید مشخصات معین اوبژکت مدلیزاسیون (مدل سازی) الف و مدل آن یعنی ب تعیین می شود.

۶

·    در روند تجرید (انتزاع) اوبژکت های مجرد الف پریم و ب پریم تشکیل می یابندکه در مناسبت تشابه نسبت به یکدیگر قرار دارند.

·    (انطباق ایزومورف و انطباق هوموفرم)

۷

·    این مناسبت تشابه، بنیان انتقال معارف حاصله از مدل به به معارف اوبژکت را تشکیل می دهد.

۸

·    ارزش معرفتی مدل بسته بدان است که نهایتا موضوع مدلیزاسیون (موضوع مدل سازی) به مثابه متد پژوهشی، تفسیر مدل را تشکیل می دهد.

·    یعنی به این سؤال جواب می دهد که مدل بیانگر و نمایشگر کدامین جوانب و ورابط اوبژکت است.

۹

·    بسته به نوع تشکیل مدل و بسته به خصلت مشخصات و جوانب بازتولیدشده اوبژکت می توان میان طبقات مدل تفاوت قایل شد:

الف

بسته به نوع تشکیل مدل

۱

·    مدل های فیزیکی

۲

·    مدل های مته متیکی (ریاضی)

۳

·    مدل های ترسیمی

ب

بسته به مشخصات و جوانب بازتولیدشده اوبژکت

۱

·    مدل های جوهری (سوبستانسیال)

۲

·    مدل های ساختاری (استروکتورال)

۳

·    مدل های فونکسیونال

۴

·    مدل های استروکتورال ـ فونکسیونال

۵

·    مدل فونکسیونال ـ استروکتورال

۶

·    مدل های استروکتورال ـ فونکسیونال و فونکسیونال ـ استروکتورال معمولا بر مبنای سیبرنتیک ساخته می شوند و اغلب مدل های سیبرنتیکی نامیده می شوند.

پایان